________________
ચોથું સ્થલ બ્રહ્મચર્ય વ્રત. (સર્વથી) પોતાની પરણેલી સ્ત્રીને તથા પરસ્ત્રોને કાયાથી સોયરાના આકારે ત્યાગ કરૂં.
(દેશથી) પિતાની પરણેલી સ્ત્રીની મર્યાદા તથા પરસ્ત્રીને સર્વથા કાયાથી ત્યાગ કરૂં.
તેમજ સ્ત્રીએ પોતાના પરણેલા પુરૂષ સંબંધી જાણવું. બ્રહ્મચર્ય વ્રતના બે ભેદ-દ્રવ્ય અને ભાવ.
દ્રવ્ય મિથુન--સ્વ અને પરસ્ત્રીની સાથે રતિક્રીડા કરવી તે. તેના બે ભેદ. ઔદારિક શરીરધારી મનુષ્યની સ્ત્રી અને તિર્યંચની સ્ત્રી તથા વૈકિય શરીરધારી દેવાંગના અને વિદ્યાધરીની સાથે સ્વપ્નમાં (બરાબર જાગ્રત અવસ્થા ન થાય ત્યાં સુધી ) તથા બેભાન અવસ્થામાં કદાચ મન વચન અને કાયાથી સંભોગ તથા હેજ સ્પર્શ થઈ જાય તેની જયણું. કેઈપણ કાર્ય પ્રસંગે સંઘટ્ટો તથા સ્પર્શ આદિ કરવું કરાવવું પડે તેની જયણા, પરંતુ તેમાં કુબુદ્ધિ ધરૂં નહિ. બીભત્સ ગાળ આદિને ઉચ્ચાર કરૂં નહિ. દેવાંગના વિદ્યાધરી તથા તિર્યચિણી સાથે મૈથુન મન વચન અને કાયાએ કરી ન કરૂં ન કરાવું તથા મનુષ્યની સ્ત્રી (પરની તથા પોતાની સ્ત્રી) સાથે ચતુર્થ વ્રત કાયાથી છ છીંડી ચાર આગાર અને ચાર બેલ રાખીને પાળું.
ભાવ મૈથુન--વિષયાભિલાષ તૃષ્ણ મમતા અને પર પરિણતિરૂપ વિભાવ દશામાં મગ્નતાને ત્યાગ કરે તે.
હસ્તક્રિયા કે કુદરત વિરૂદ્ધ વર્તનથી વીર્યને વિનાશ કદાપિ ન કરૂં.
મન વચનની ચેષ્ટા તથા સ્વપ્નની જયણા.
