________________
૩૩૨
ના પાછલા પહોરે રાજપુત્ર પાસે આવી પૂર્વ ભવમાં જે જે કર્યું હતું તે જણાવ્યું અને કઈ કઈ ગતિ દરેકને મળી તે પણ જણાવીને કહ્યું કે તારી સ્ત્રી કે જે પૂર્વ ભવમાં સુડી હતી તે રાયપુરના રાજા સમરકેતુને ઘેર પુત્રીપણે અવતરી છે, તેનું નામ ચંદ્રલેખા છે. તેને હાલ સ્વયંવર થનાર છે તે એક ચિત્રપટમાં શુકપક્ષીનું જોડું ચીતરાવી તું સ્વયંવરમાં જા. આ પ્રમાણે તે દેવ બલી પોતાના સ્થાનકે ગયો. કુમાર દેવના કહેવા પ્રમાણે ચિત્ર તૈયાર કરાવી ચંદ્રલેખાના સ્વયંવરમાં ગયા. ચિત્રપટને જોઈ રાજકન્યાને જાતિ
સ્મરણ જ્ઞાન થતાં તે ચિત્રને ઓળખ્યાં અને જાણ્યું કે આ કુમાર તે શુકપક્ષીને જીવ છે અને હું સુડીને જીવ હતી. તેણીએ વરમાળા આરોપી પૂર્વભવને વૃત્તાંત કહેવાથી સર્વ લોક તથા રાજા ખુશી થયા અને કન્યા ચોગ્ય વરને વરી છે એમ સૌએ કહ્યું. તે બંનેને પાણિગ્રહણ મહોત્સવ હર્ષ યુક્ત સર્વ રાજાઓ સમક્ષ કરાવ્યું. ફળસારનાં વર્ષો દિવસની જેમ વિષય સુખનો અનુભવ કરતાં વીતી જવા લાગ્યાં અને જે જે ચિંતવે તે પ્રાપ્ત થતું. એક વખત ઈ દેવ સભામાં કહ્યું કે ફલસાર કુમાર મન ચિંતિત વસ્તુ સુલભ રીતે પામે છે. તેના વચન ઉપર એક દેવને અશ્રદ્ધા થવાથી સર્પનું રૂપ લઈ તે કુમારીને ડંશ કર્યો. આ જોઈ લેકે આકુલ વ્યાકુલ થવા લાગ્યા. મોટા વૈદ્યો તથા ગારૂડીઓને લાવ્યા પણ કંઈ વળ્યું નહિ. પેલા દેવે વૈદ્યને વેષ લઈ ત્યાં આવી રાજકુમારને કહ્યું કે દેવવૃક્ષની મંજરી હોય તે હું જીવાડું. રાજકુમાર અત્યંત શોકાતુર બની વિચાર કરે છે, તેટલામાં જ દુર્ગતદેવે તેના હાથમાં મંજરી મૂકી. તેથી તે દેવ તેના ઉપર તુષ્ટ