________________
ચારિત્રાચારના આઠ અતિચારનું સ્વરૂપ. ૧ અનુપયુક્ત ગમન-માર્ગમાં ચાલતાં મન, વચન ને કાયાને એકત્ર ઉપયોગરૂપ પ્રણિધાન સહિત ન રાખે તે. (તેમાં સાધુને સદૈવ અને શ્રાવકને સામાયિક પસહમાં રાખવાના સમજવા.)
૨ અનુપયુક્ત ભાષી–૧ સત્ય ભાષા, ૨ અસત્ય ભાષા ૩ મિશ્ર ભાષા, ૪ વ્યવહાર ભાષા એ ચાર ભાષામાંથી પહેલી તથા ચેથી ભાષા સાધુ સદૈવ બેલે અને શ્રાવક સામાયિક પોસહમાં બોલે, તે પણ પ્રણિધાન યુક્ત ઉપગ અને જયણઃ યુકત બોલે, એમ ન બોલે તે આ અતિચાર લાગે.
૩ અનુપયુક્ત એષણ-પૂર્વોક્ત પ્રણિધાન યુકત બેંતાબીસ દોષ રહિત ભિક્ષા ન લે, પાંચ દેષ ટાળીને આહાર ન લે, તથા ચારિત્રના ઉપકરણ સદેષ લે તે પણ સાધુને સદૈવ અને શ્રાવકને સામાયિક પસહમાં સમજવું.
૪ અનુપયુક્ત આદાન મેચન-સાધુ સદાકાળ અને શ્રાવક સામાયિક પસહમાં જે કાંઈ ચીજ લે મૂકે તે પૂર્વોકત પ્રણિધાન યુકત ઉપયોગી થક દ્રષ્ટિ પડિલેહણા પૂર્વક ન મૂકે છે.
૫ અનુપયુક્ત પરિઝાપન-સાધુ સદાકાળ અને શ્રાવક સામાયિક પસહમાં લઘુનીતિ, વડીનીતિ, મેલ, કલેષ્માદિ પરઠવવા લાયક વસ્તુ શુદ્ધ નિજીવ ભૂમિના સ્થાનકમાં દ્રષ્ટિ પડિલેહણા પૂર્વક પ્રમાર્જન કરીને પાઠવે, એવો આચાર છે, તેથી વિપરીત પ્રણિધાન રહિત અનુપગે પરઠવે તે અતિચાર.
૬ અનુપયુક્ત મન પ્રવર્તન-સાધુ સર્વ કાળે અને શ્રાવક સામાયિકાદિ ધર્મ કરણના અવસરે પૂર્વોક્ત પ્રણિધાન
