________________
૧૯
દર્શનાચારના આઠ અતિચારનું સ્વરૂપ.
૧ શકા—જિનાગમના સૂક્ષ્મ અતીદ્રિય ગ ́ભીર ભાવ સાંભળીને પેાતાના મઢ ક્ષયાપશમના યાગથી તથા મિથ્યાત્વના પ્રદેશ દયથી શકા ધરે તે.
૨ આકાંક્ષા—દાન, શીળ, તપ, પ્રમુખ ધર્મકરણી કરીને પુણ્ય રૂપી ફળની ઈચ્છા રાખે તે, અથવા અન્ય દેશનીના ધર્મોની ઉન્નત દેખી તેની ઇચ્છા રાખે તે.
૩ વિતિગિચ્છા—ધ કરણીના ફળના સંદેહ રે તે. પૂષ્કૃત કર્માંના ઉત્તયથી વર્તમાન કાળે દુઃખ દીઠામાં આવે અને ધર્માં કરણી તે વિધિપૂર્વક રાજ કરતા હાય, ત્યારે શિથિલ પરિણામના ચેાગે એવા વિકલ્પ ઉઠે કે ધર્મકરણી તે વિધિ સહિત કરીએ છીએ, પણ કાંઇ ફળ નજરમાં આવતું નથી, કાણ જાણે કેવુંએ ફળ પામીશું ? પણ એમ ન વિચારે કે હાલમાં ઉદયમાં આવેલુ કમ તે તે પૂના ભવેામાં મિથ્યાત્ત્વાદિની પ્રબળતાથી માંધેલુ છે. હાલની ક્રિયાનું ફળ તા હવે પછી ઉદયમાં આવશે. અથવા સાધુ સાધ્વીનાં મલીન વસ ગાત્ર દેખી મનમાં સૂગ આણે અથવા તે ઘણા સુખમાં હરખાય અને દુઃઅમાં ઉદાસ થાય તે.
૪ સૂદ્રષ્ટિ-અન્ય દંનીઓના કષ્ટ, મંત્ર, ચમત્કાર, પ્રત્યક્ષ પર। દેખી મનમાં મુંઝાય કે આ દેવ, ધમ તા પ્રત્યક્ષ દેખાય છે, તે તેને પૂજવા માનવાનું ગુરૂ કેમ ના કહે છે, પણ એમ ન વિચારે કે સુખ દુઃખ કર્માંના ઉદયના આધીન છે અને દેવતા તે નિમિત્ત માત્ર છે; અથવા તે જિનાગમના અતિ સૂક્ષ્મ વિચાર સાંભળીને, પેાતાના જ્ઞાનાવરણના દોષથી