________________
૧૭
વ્યવહાર દિશી પરિમાણના બે ભેદ-જળમાર્ગ અને સ્થળમાર્ગ. જળમાગે વહાણ કે આગબોટ આદિમાં બેસીને અમુક દ્વીપ કે બંદર ( ) સુધી ગમન કરવું. પવન વરસાદ કે આંધી પ્રમુખના તેફાનમાં વહાણાદિ ક્યાંનું કયાં લઈ જઈ નાખે તો તેની જયણા. સ્થળમાર્ગે દશે દિશામાં જેટલા જેટલા ગાઉ કે માઈલ સુધી જવાનું પરિમાણ કર્યું હોય ત્યાં સુધી જઈ શકાય, પણ ચાર ગ્લેચ્છાદિક પકડીને નિયમ બહાર ક્ષેત્રમાં લઈ જાય તેની જયણું.
ભૂમિની સપાટીથી રાખેલ ઉર્ધ્વ અને અધે પ્રમાણમાં પણ જમીનની સ્વાભાવિક ધીમે ધીમે ઉંચાઈ વધતી કે ઘટતી જાય તે તે ગણત્રીમાં ન ગણું.
રાખેલા પરિમાણવાળા ક્ષેત્રની બહાર કાગળ વર્તમાન પત્ર (છાપાં) વાંચવા લખવાની, માણસ અને વસ્તુ મેકલવા કે મંગાવવાની, તાર ટેલીફેન રેડીયે સાંભળવા વિગેરેની જયણ. દેવાદિકના પ્રયેગે જાત્રા વિગેરે ધર્મ કાર્ય અને પરવશતાએ વધારે જવા આવવાની જયણા. સ્વપ્નમાં અધિક ક્ષેત્રે જવાનું ચિંતવાય, બેલાય તેની જયણા.
નિશ્ચયથી દિશી પરિમાણ–જીવને અગતિ સ્વભાવ જાણી અપ્રતિબંધકપણે સ્થિર રહે તે.
આ વ્રત દ્રવ્યાદિક ચારથી, છ છીંડી, ૪ આગાર, ૪ બેલ અને છ સાક્ષી રાખીને ૨૧ માંથી અનુકુલ ( ) ભાંગાએ પાળું.