________________
૧૨૪ બીજું સ્થૂલ મૃષાવાદ વિરમણ વ્રત. સ્થૂલ મૃષાવાદ વિરમણ-મેટું જુઠું ન બોલવું તે. મૃષાવાદના બે ભેદ. દ્રવ્ય અને ભાવ. દ્રવ્ય મૃષાવાદ–જાણતાં અને અજાણતાં હિત મિત પ્રિય
અને સત્ય રહિત પાંચ મેટાં જુઠાં બોલે તે. ભાવ મૃષાવાદ–સર્વ પર ભાવ (પર પગલાદિક વસ્તુ)ને
આત્મત્વ બુદ્ધિએ પિતાની જાણે અને પિતાની કહે. આ વ્રતમાં નીચે લખેલાં પાંચ મેટાં જુઠાં ટાળવાને ખપ કરું. ૧ કન્યાલિક–સગપણ વિવાહાદિમાં નાની ઉંમર વાળી કન્યાને મોટી કહેવી. મોટી ઉંમર વાળી કન્યાને નાની કહેવી. કન્યાના અંગોપાંગ હીન છે તેવી ખેડ કહાડવી. વિષ કન્યા કહેવી. આવી રીતે કન્યા તથા નોકર ચાકર
સંબંધી જુઠું બોલવું તે. ૨ ગવાલિક–પગાદિ જાનવર સંબંધી જુઠું બોલવું તે. ૩ ભૂસ્યલિક–ઘર, હાટ, છૂટી જમીન, ખેતર, ધન ધાન્ય વિગેરે સંબંધી જુઠું બોલવું તે. ટીકીટ દેવાના નુર કર
હાંસલ વિગેરે સંબંધી ફેરફાર બોલવું પડે તેની જયણ. ૪ થાપણુમેસે—કોઈની મૂકેલી થાપણ સંબંધી જુઠું
બોલે તે. ૫ જુઠી સાક્ષી–જુઠી સાક્ષી પૂરવી તે. જે સાક્ષી પૂરવાથી કેઈ માણસના જીવને હાનિ થાય અથવા કઈ સહન ન કરી શકે તેવું નુકશાન થાય, તેવી ખોટી સાક્ષી પૂરું નહિ. આપણે સાચી સાક્ષી પૂરવાથી કેઈન પ્રાણ જતા હોય તેવે પ્રસંગે ફેરફાર બોલવાની જયણા. લાંચ
