________________
૭૯
૨૭ વિશેષજ્ઞ-ગુણદાષના વિશેષ ભાવને જાણવા,
સાચી કે કલ્પિત વસ્તુ છે, કાય કે અકાય છે, એમ આત્માની અને પરભાવની વિશેષતા એટલે ગુણદોષાની વહેંચણી કરવી. ગુણદોષના જ્ઞાન વિના માણસ પશુ સરીખા ગણાય. શાસ્ત્ર આજ્ઞા છે કેઃ
w
प्रत्यहं प्रत्यवेक्षेत, नरश्चरितमात्मनः । किंतु मे पशुभिस्तुल्यं किं नु सत्पुरुषैरिति ॥
માણસે પેાતાનુ જીવન ચરિત્ર હમેશ તપાસવું. હું ઢારની જેમ વિવેક શૂન્ય છું કે સત્પુરૂષાના માર્ગે છું. એમ વિચારવું.
૨૮ કૃતજ્ઞ થવું—બીજાના થયેલ ઉપકાર યાદ રાખવા પણ ભૂલવા નહિ જે ઉપકારી હાય તેનું ખહુ માન સાચવવુ. ૨૯ લાકપ્રિય થવું—ગુણવાન ઉત્તમ પુરૂષોને વિનય આદિ ગુણા વડે પ્રસન્ન કરવા, કેમકે કોણ એવા અમ હાય જે ગુણવાન સાથે પ્રીતિ ન કરે, વળી જેને સજ્જન ઉપર પ્રેમ નથી તેને કેવલ આત્મા જ નિંદ્યાય એમ નહિ, પણ તે પેાતાના ધર્માંકાર્યાંની પણ નિંદા કરાવતા ખીજા ઘણા જીવાને દુર્લભ એધિ ધમ કરાવે છે. માટે અપ્રીતિ ન થાય તેમ ગુણવાન સાથે વર્તવું.
૩૦ લજજાળુ ભાવ રાખવેા-શરમવાળા માણસ પ્રાણ જતાં પણ પેાતાની પ્રતિજ્ઞા પાલે છે.
૩૧ દયાવંત થવું—દુઃખી થવાના રક્ષણ માટે લાગણીવાળા થવું. ધર્મનું મૂલ દયા છે, માટે કાઈપણ રીતે હંમેશ દયાળુ બનવું. લી જેમ પેાતાને પ્રાણા વહાલા છે
