________________
-
-
૧૫૦
[પરમેષ્ટિ નમસ્કાર તે ગ્યતાનું વારંવાર સ્મરણ તથા ચિન્તન કરવું જોઈએ. પ્રત્યેક વ્યક્તિનું ચરમ લક્ષ્ય જ્ઞાન, દર્શન, સુખ અને વીર્ય રૂ૫ શુદ્ધ આત્મશક્તિને પ્રાપ્ત કરવું તે છે, આ શુદ્ધ, અમૂર્ત, રત્નત્રયસ્વરૂપ, સચ્ચિદાનંદ આત્મા જ પ્રાપ્ત કરવા યોગ્ય છે, તેથી જ રત્નત્રયસ્વરૂપ પંચપરમેષિવાચક નમસ્કાર મહામંત્રને અભ્યાસ પરમ આવશ્યક છે. આ મંત્રના અભ્યાસથી શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપમાં તત્પરતાની સાથે પ્રવૃત્તિ કરવી તે તત્પરતાનિયમને જીવનમાં ઉતાર્યો કહેવાય છે. મનુષ્યમાં અનુકરણની પ્રધાનવૃત્તિ દેખાય છે, આ વૃત્તિના કારણે પંચપરમેષિને આદર્શ સામે રાખીને તેમના અનુકરણથી પિતાને વિકાસ કરી શકાય છે.
મને વિજ્ઞાન માને છે કે મનુષ્યમાં ભજન શેવું, દેડવું, લડવું, ઉત્સુકતા, રચના, સંગ્રહ, વિકર્ષણ, શરણાગતથવું, કામપ્રવૃત્તિ, શિશુરક્ષા, બીજા પર પ્રેમ, આત્મપ્રકાશન, વિનીતતા અને હાસ્ય, આ ચૌદ મૂલ વૃત્તિઓ (instincts) દેખાય છે. આ વૃત્તિઓનું અસ્તિત્વ સંસારના સર્વ પ્રાણિઓમાં દેખાય છે, પરંતુ મૂલ વૃત્તિઓમાં મનુષ્યની વિશેષતા એ છે કે તે આ વૃત્તિઓમાં સમુચિત પરિવર્તન કરી શકે છે. કેવલ મૂલવૃત્તિઓથી સંચાલિત જીવન અસભ્ય અને પાશવિક કહેવાશે, માટે મનુષ્યની મૂલવૃત્તિઓમાં Repression shat, Inhibition (aellus, Redirecsion Holi-23pey અને Sublimasion શોધન (ઉચ્ચીકરણ), આ ચાર પરિવતને થતાં રહે છે. મનુષ્ય તે કરી શકે છે.)