________________
સામર્થ્ય અનુપ્રેક્ષા સ્વાધ્યાયમાં રહેલું છે. એકની એક વાતને પુનઃ પુનઃ શાસ્ત્રાનુસારી વિચાર કરવાથી કુતર્કોનું બળ ઘટી જાય છે તથા ઈછા અને પ્રવૃતિમાં પ્રતિબંધક કુવિકલ્પો શમી જાય છે.
પરમેષ્ઠિ નમસ્કારના મૂળમાં “ગુણરાગ રહેલે છે. ગુણરાગ એ ગુણહીન જીવેની ઉન્નતિમાં મુખ્ય હેતુ છે.
જ્યાં સુધી જીવમાં દેષ રહેલા છે, ત્યાં સુધી તે દેશોમાંથી મુક્ત થવા માટે જેમ તેની પુનઃ પુનઃ નિન્દા અને ગહ આવશ્યક છે, તેમ જ્યાં સુધી જીવમાં ગુણોનો અભાવ છે, ત્યાં સુધી તે ગુણોની પ્રાપ્તિ માટે ગુણસ્તુતિ અને ગુણપ્રશંસા પણ તેટલી જ જરૂરી છે. દેના સેવનમાં શાસ્ત્રકાર મહર્ષિઓએ જે પ્રાયશ્ચિત બતાવ્યું છે, તેના કરતાં દેનું સેવન કર્યા બાદ તેની નિંદા, ગહ, આલોચના કે પ્રાયશ્ચિત નહિ કરનારને તે ઘણું વધતું જાય છે, અનંગણું પણ બની જાય છે. એ જ નિયમ ગુણેના વિષયમાં પણ લાગુ પડે છે. કોઈ ગુણ જીવમાં ન હવે એ તેટલું દેષ પાત્ર નથી, જેટલું પોતામાં ગુણ ન હોવા છતાં જે ગુણવાન છે, તેની સ્તુતિ કે પ્રશંસા, વિનય કે ભક્તિ નહિ કરવામાં દુષ્ટતા–દેષપાત્રતા રહેલી છે. એ કારણે દેશના પ્રતિક્રમણની જેમ ગુણની સ્તુતિને પણ શાસકારેએ એક આવશ્યક કર્તવ્ય તરીકે પ્રધેલ છે. ગુણ સ્તુતિ વિના નિર્ગુણતા નિવારણને બીજે કંઈ ઉપાય શાસ્ત્રકારોએ જે નથી. જ્યાં સુધી ગુણસ્તુતિના માર્ગે જીવ વળે નહિ, ત્યાં સુધી
