________________
૧૦૦
[પરમેષ્ઠિ-નમસ્કાર - "भत्तीइ जिणवरिंदाणं, खिजति पुव्वसंचिया कम्मा।
गुणपगरिसबहुमाणो, कम्मवणदवाणलो जेण ॥१॥"
અર્થ-જિનવરેન્દ્રાની ભક્તિ વડે પૂર્વ સંચિત કર્મો ક્ષયને પામે છે, કારણ કે ગુણપ્રકર્ષનું બહુમાન એ કર્મરૂપી. વનને બાળવા માટે દાવાનળનું કામ કરે છે.
શ્રી અરિહંતની જેમ શ્રી સિદ્ધ ભગવંતના “અવિનાશિતા આદિ ગુણેના પ્રણિધાનપૂર્વક થતે નમસ્કાર ગુણબહુમાનના ભાવવાળે બને છે, તેથી તે પણ અચિત્ય શક્તિયુક્ત અને કર્મવનને બાળવા માટે દાવાનળ તુલ્ય બને છે. એ રીતે શ્રી આચાર્ય નમસ્કાર પણ જ્યારે આચાર્યમાં રહેલા ભાવાચાર, સારલ્ય, પાપજુગુપ્સા, ભવનિર્વેદ, કારૂણ્ય, ઔચિત્ય, આદિ ગુણના પ્રણિધાનપૂર્વક થાય છે, ત્યારે તે ગુણબહુમાનને પેદા કરનારે થાય છે અને તેથી અસંખ્ય ભાનાં ઉપાર્જન કરેલાં કર્મોને બાળી નાખે છે.
ઉપર આપણે શ્રી અરિહંતને સર્વ શ્રેષ્ટ શબ્દધર્મોપદેશ, શ્રી સિદ્ધોનું સર્વરૂપનું કારણ અને સંસારના સર્વ રૂપથી ચઢિયાતું એવું અવિનાશી રૂપ, શ્રી આચાર્યોના આચાર અને તેના પાલનથી પ્રગટ થતી ભાવસુવાસ, તે બધાના પ્રણિધાનપૂર્વક કરાતે નમસ્કાર ભાવનમસ્કાર બને છે એ વાત જોઈ આવ્યા. હવે શ્રી ઉપાધ્યાય ભગવંતને નમસ્કાર કેવી રીતે ભાવ નમસ્કાર બને તે જોઈએ. શબ્દ, રૂપ અને ગંધ, એ જેમ અનુક્રમે શ્રોત્ર, ચક્ષુ અને બ્રાણના વિષય છે. તેમ રસ અને સ્પર્શ એ અનુક્રમે રસનેન્દ્રિય