________________
નમસ્કાર–માહાત્મ્ય
૩૮૧
અમોઘ શસ્ત્રને જ ધારણ કરે છે, એ જ પ્રમાણે ભરણસમયે પ્રાય : સર્વ તસ્કધનું (સવ શાસ્ત્રોનું) ચિંતવન કરી શકાતું નથી, તેથી કરીને ધીર બુદ્ધિવાળો અને દેદીપ્યમાન શુભ લેશ્યાવાળે કોઈક સાત્વિક જીવ દ્વાદશાંગીના સારભૂત આ પંચપરમેષ્ઠિનમસ્કારનું જ એકાગ્રચિત્તે સ્મરણ કરે છે. ૩૨-૩૩-૩૪-૩૫. સમુદ્રમાંથી અમૃતની જેમ, મલયાચલ પર્વતમાંથી ચંદનની જેમ, દહીંમાંથી માંખણની જેમ અને રોહણાચલ પર્વતમાંથી વજરત્નની જેમ, આગમમાંથી ઉદ્ધરેલા સર્વશ્રતના સારભૂત અને કલ્યાણના ખજાના સમાન આ પંચપરમેષ્ઠિ—નમસ્કારનું કેઈક ધન્ય પુરુષો જ મનન-ચિંતવન કરે છે. ૩૬-૩૭. શરીરથી પવિત્ર બનીને, પદ્માસને બેસીને, હાથવ યોગમુદ્રા ધારણ કરીને અને સંગયુક્ત (મેક્ષની અભિલાષાવાળા) બનીને ભવ્ય પ્રાણીએ સ્પષ્ટ, ગંભીર અને મધુર સ્વરે સંપૂર્ણ પંચનમસ્કારને ઉંચ્ચાર કરો. આ ઉત્સર્ગ વિધિ જાણો. ૩૮-૩૯. (હવે અપવાદ વિધિ કહે છે.) જે શારીરિક માંદગીના કારણે પોતે સંપૂર્ણ નમસ્કારને ઉચ્ચાર કરવા સમર્થ ન હોય તો એ જ પંચપરમેષ્ઠિના પહેલા પહેલા અક્ષરથી ઉત્પન્ન થયેલા “બાસા? આ પ્રમાણેના મંત્રનું સ્મરણ કરે. કારણ કે આ પાંચ અક્ષરના સ્મરણથી પણ અનંત છ મરણનાં બંધનથી મુક્ત થાય છે. ૪૦. હવે કદાચ તેવી કઈ ગંભીર માંદગીમાં ઉપર કહેલા પાંચ અક્ષરરૂપ મંત્રનું પણ સ્મરણ ન થઈ શકે તે અહંત, અરૂપી (સિદ્ધ), આચાર્ય, ઉપાધ્યાય અને મુનિ એ પાંચ પરમેષ્ઠિનાં પહેલા પહેલા અક્ષર લઈ, તેને વ્યાકરણના સંધિનિયમ લગાડી. આ પ્રમાણે સિદ્ધ થયેલ “+= T,+ ==ા, બા+== જો, = “” કાર જિનેશ્વરએ કહેલ છે, તેનું સ્મરણ કરવું. કારણ કે તેમાં પાંચે પાંચ પરમેષ્ઠિ આવી જાય છે. ૪૧. જિનેશ્વરીએ કહેલે આ “2” કાર મુક્તાત્માઓની પ્રગટ મુક્તિ સમાન છે, મેહ, રૂપી હાથીને વશ કરવામાં અંકુશ સમાન છે અને સંસારની પીડાને છેદવામાં કાતર સમાન છે. ૪ર. સ્વર્ગના દરવાજા ઉઘાડવા માટે કુંચી.
