________________
૨૨૨
નમસ્કારમંત્રસિદ્ધિ
મંત્રજપમાં પણ ચિત્તની એકાગ્રતા તથા સ્વસ્થતા જરૂરી છે, તેથી તેમાં પણ આસન બાંધવું જોઈએ.
થિરકુવાનન' એ સૂત્ર વડે યોગનિચ્છાએ એમ જણાવ્યું છે કે જેનાથી લાંબા સમય સુધી સુખપૂર્વક બેસી શકાય તેનું નામ આસન. વળી તેમણે આસન અંગે વિશદ ચર્ચા કર્યા પછી એ અભિપ્રાય ઉચ્ચાર્યો છે કે
'जायते येन येनेह, विहितेन स्थिरं मनः । तत्तदेव विधातव्यमासनं ध्यानसाधनम् ॥
ધ્યાનમાં સાધન તરીકે તે તે આસન જોઈએ કે જે જે કરવાથી મન સ્થિર થાય.”
પંચનમસ્કૃતિદીપકમાં કહ્યું છે કે – पूर्वा ककुप् पुष्पमाला, शुक्ला पद्मासनं वरम् । बोधमुद्रा मोक्षमुद्रा, कालः प्रभात ईष्यते ॥
“નમસ્કારમંત્રની સાધના કરતી વખતે નીચેની વસ્તુઓ ઈચ્છવા યોગ્ય છે.
દિશા=પૂર્વ. પુષ્પમાલા-ત. આસન-પદ્માસન. મુદ્રા-ધમુદ્રા કે મેક્ષમુદ્રા. કાલ-પ્રભાત.
આ પરથી પદ્માસનને પસંદગી આપવી ચગ્ય છે, પરંતુ દોઢ કલાકથી બે કલાક સુધી પદ્માસને બેસવાનું શક્ય ન હોય તે સુખાસને એટલે પલાંઠી વાળીને પણ બેસી શકાય.
અહીં એ પણ જણાવી દઈએ કે મંત્રજપ ભૂમિ પર
