________________
તરસુ’૨
: ૧૩ :
ભાવનાશિ
અહીં અનુષ્ઠાન માત્ર એક નમસ્કાર જેટલુ જ કહ્યું છે, પણ તેની ગર્ભિત શરત એ છે કે તે પ્રશસ્ત ભાવથી પૂણ હાવુ જોઈએ. આ જ વાત નમસ્કારમંત્રમાં કહી છેઃ
एसो पंचनमुक्कारो, सवपावपणासणी | मंगलाणं च सवेसिं, पढमं हवड़ मंगलं ॥
અરિહંત, સિદ્ધો, આચાર્યાં, ઉપાધ્યાય અને સાધુએ એ પાંચને પ્રશસ્ત ભાવથી કરેલા નમસ્કાર સર્વ પાપાના નાશ કરે છે અને તે સ મગલામાં પહેલું મંગલ છે.
એટલે નમસ્કાર મંત્રની પાપપ્રણાશક શક્તિ પ્રશસ્ત ભાવને જ આભારી છે.
શાસ્ત્રકાર મહર્ષિએ ભાવ સંબંધમાં શુ' કહે છે તે ખરાખર સાંભળે:
जं न हु बंधो भणिओ, जीवस्स वहे वि समिइगुत्ताणं । भावो तत्थ पमाणं, न पमाणं कायवावारो ॥
જ્યારે સમિતિ અને ગુપ્તિપૂર્વક વર્તતા સાધુ મુનિરાજને પ્રાણીઓના વધ થવા છતાં કર્મના અધ કહેલા નથી, ત્યારે ભાવ એ જ પ્રમાણુ સમજવાના છે, નહિ કે કાયવ્યાપાર [ કાયાની પ્રવૃત્તિ ].
આ સિદ્ધાંતને ‘મત્તોનાત્ પ્રાગ્યપરોવવંદિત્તા’ એ સૂત્ર ખરાખર ટેકા આપે છે. તેને અથ એ છે કે, ‘પ્રમત્તયાગથી થયેલું પ્રાણનુ' વ્યપરાપણુ એ હિં'સા છે અને અપ્રમત્ત યાગમાં થયેલું પ્રાણુનુ વ્યપરાપણુ, એ હિંસા નથી. ’
’
