________________
ધમબોધ-ગ્રંથમાળા : ૧૦ : કે હેય?” તે વિષે કાંઈ પણ જાણતા નથી. તેઓ તે મેટા ભાગે પિતાના ધંધાધાપામાં જ મશ્યા રહે છે અને પોતાનાં બાળકોને રમાડવામાં મશગૂલ રહે છે; અથવા તો સ્ત્રીના હાવભાવ અને લટકામટકા પર મરી પડે છે. આવા લેકેને ધર્મની વાતમાં રસ પડતું નથી, પણ કેઈની કુથલી કરવી હોય કે કેઈની પેટભરીને નિંદા કરવી હોય તે તેમાં ખૂબ રસ પડે છે. વળી તેઓને સાધુ-સંતનાં વ્યાખ્યાને ગમતાં નથી પણ ભાડભવાયા અને નટ-વિટની વાત બહુ પસંદ પડે છે. તે જ રીતે તેઓ ઘરની સુશીલ અને શાણી પત્નીને છેડીને દેહવિક્રયને ધંધો કરનારી કૂતરાની ચાટ જેવી વેશ્યાના પ્રેમમાં પડે છે અને ખુવાર થાય છે; તથા જુગારના નાદે ચડીને પિતાનું સર્વસ્વ ગુમાવે છે.
આવા મૂહ, મિથ્યાભિમાની અને અનેક અપલક્ષણેથી ભરેલા મનુષ્યને ધર્મને બોધ પમાડવાનું કામ સહેલું નથી, છતાં ગુરુ તેમને ધર્મને બોધ પમાડે છે અને તેમના જીવનને ન જ ઘાટ ઘડે છે. આ વાતની વિશેષ પ્રતીતિ શ્રેષ્ઠિપુત્ર કમલનું દૃષ્ટાંત જાણવાથી થઈ શકશે.
- શ્રેષિપુત્ર કમલનું દૃષ્ટાંત કેઈ નગરમાં ધનપાળ નામને એક શ્રીમંત શેઠ વસતે હતું. તેને કમલ નામને એક પુત્ર હતો. તે અનુક્રમે બધી કલાઓમાં પ્રવીણ થયે પણ ધર્મ કલામાં પ્રવીણ થયો નહિ કે જે બહોતેર કલાની શિરતાજ ગણાય છે. આથી ધનપાલ શેઠ વિચાર કરવા લાગ્યું કે “જે પિતા પિતાના પુત્રને માત્ર
