________________
પાંચમું :
ગુરુદર્શન આભૂષણોથી અલંકૃત કન્યાને લૂંટ્યા વગર જવા દીધી. આ જવાબથી મંત્રીશ્વર અભયકુમારે તેને ચાર જાણુને પકડી લીધો અને એકાંતમાં લઈ જઈને પૂછયું કે “ રાજાના બાગમાંથી કેરીઓ કેવી રીતે ચેરી હતી?” પેલે માતંગ મંત્રીશ્વરના હાથમાં આબાદ સપડાઈ ગયે હતું એટલે તેણે કહ્યું કે વિદ્યાના બેલથી.” પછી મંત્રીશ્વર અભયકુમારે તેને રાજા શ્રેણિક આગળ હાજર કર્યો અને જણાવ્યું કે “હે દેવ ! પહેલાં આની પાસેથી વિદ્યા મેળવી લેજો અને પછી જે કરવું હોય તે કરો.”
રાજા શ્રેણિકને અભયકુમારની આ સૂચના યોગ્ય લાગી, એટલે તેણે માતંગ પાસેથી વિદ્યા શીખવાનું શરુ કર્યું. પરંતુ કેટલાક દિવસે જવા છતાં જ્યારે વિદ્યાને પ્રવેશ તેના મનમાં થયે નહિ ત્યારે તેણે પિલા માતંગને તિરસ્કાર કરતાં કહ્યું કે “તારા પેટમાં જરૂર કઇંક પાપ છે, નહિ તો આ વિદ્યા મને કેમ આવડે નહિ?” તે વખતે મંત્રીશ્વર અભયકુમારે કહ્યું કે “હે સ્વામી ! આ માતંગ અત્યારે તમારે વિદ્યાગુરુ છે અને ગુરુને એગ્ય વિનય કરવાથી જ વિદ્યા સ્કુરે છે, તેથી એને સિંહાસન પર બેસાડે અને તમે પોતે હાથ જોડીને તેની સામે જમીન પર બેસો એટલે વિદ્યા આવડશે.”
વિદ્યાના પિપાસુ રાજા શ્રેણિકે તે મુજબ કર્યું, એટલે તેને ઉજ્ઞામિની અને અવનામિની એમ બંને વિદ્યાઓ તરત જ સિદ્ધ થઈ. પછી તેણે ગુપણાને પામેલા વિદ્યાસિદ્ધ માતંગને છેડી મૂક. તાત્પર્ય કે-જ્ઞાન અથવા વિદ્યાની પ્રાપ્તિ ગુરુના ગ્ય વિનય વિના થઈ શકતી નથી.
