________________
જાપતિ શેઠનું દષ્ટાંત પિતે પીરસવા બેસે, પણ શેઠનું ચિત્ત ખાવામાં કે નહિ. સૂવા માટે મેટા છપ્પર પલંગ અને રેશમની તળાઈઓ છતાં અનેકવાર પડખાં બદલે ત્યારે જ શેઠને થોડી ઊંઘ આવે. કેઈમળવા આવે તે શેઠને વાત કરવાનું દિલ થાય નહિ. દેવદર્શન અને સેવા પૂજા તે ધન કમાવાની ધૂનમાં ઘણા દિવસથી છૂટી ગયા હતા. વળી દાન દેતાં ધન ઓછું થાય, એટલે તેમણે ગરીબગરબાને દાન દેવાનું બંધ કરી દીધું હતું અને સાર્વજનિક તથા ધાર્મિક કાર્યો અંગે જે રીપ કે ફાળા થતાં તેમાંથી પણ પિતાને હાથ પાછા ખેંચી લીધો હતો.
લેકે એમ માને છે કે આપણી પાસે પુષ્કળ પૈસા હેય તે મનમાન્યું સુખ ભોગવીએ અને દુનિયામાં આપણાં નામને ડંકે વગાડીએ, પણ ધનલાલસામાં ફસેલા પંચાવન ઝાડના માલીકની સ્થિતિ આવી હતી !
આ ચિંતાથી શેઠની ચતુરાઈ તે ન ઘટી, પણ શરીરનું વજન ઘટી ગયું અને તબિયત લથડી. ચાર ચાર પાંચ પાંચ ડીગ્રી તાવ આવવા લાગ્યો. વિદ-હકીમોએ દવા આપવા માંડી, પણ મનમાં ધનરાગ પેઠો હતો, એટલે એ દવાઓએ કરી કરી નહિ.
આવી બિમાર હાલતમાંયે શેઠ છપન કોડને ભૂલ્યા નહિ. “છપ્પન કોડ' એ તેમને મંત્રજપ બની ગયો હતે, એટલે તેનું રટણ તેમનાં મનમાં ચાલુ જ હતું. - ધનપાળ શેઠને ચાર પુત્ર હતા, તે ચારે સંસ્કારી અને સમજુ હતા. તેમણે ધનપાળ શેઠની આ હાલત જોઈને