________________
ધ્યાન
३२७
ઇચ્છિએ છીએ કે મહાપુરુષોએ મનુષ્યની વિવિધ પ્રકારની ભૂમિકાઓ જોઈ ને વિવિધ પ્રકારનાં સાધના બતાવ્યાં છે, તેના રુચિ-યેાગ્યતા—સચેાગ અનુસાર આત્માથી પણે ઉપયેગ કરવાથી આગળ વધી શકાય છે અને ઉત્તરાત્તર સારીસુંદર–ચડિયાતી ભૂમિકાએ પ્રાપ્ત કરી શકાય છે.
સાધનાની વિવિધતા કે વિપુલતા જોઈ ઉપાસકે જરા પણ મુ`ઝાવું નહિ. એક મનુષ્યને પેાતાની ચેાગ્યતા અનુસાર અમુક સાધન વધારે પ્રિય હોય અને બીજાને પેાતાની ચાગ્યતા અનુસાર ખીજું સાધન પસંદ હાય, એટલે સાધન અંગે કદી વાદિવવાદ કરવા નહિ. મૂળ વાત એટલી છે કે સાધન શુદ્ધ જોઈ એ અને તે આત્મવિકાસના માર્ગે આગળ વધારનારું હેાવુ જોઇએ. એક મનુષ્ય અમુક સાધનથી આગળ વધતા હાય તે। કદી તેના નિષેધ કરવા નહિ કે તેમાંથી તેની શ્રદ્ધા ઉડાડી મૂકવાનુ' પાપ સેવવું નહિ.
જિનભકિત-જિનેાપાસનાના આદશ ઘણા ભવ્ય છે અને સ્વપર બંનેનું કલ્યાણ કરનારા છે. તે વિશ્વમૈત્રીના ખેાધક છે, પ્રમેાદ ભાવનાના પાષક છે, કારુણ્ય ભાવનાના સમર્થક છે અને માધ્યસ્થ્ય ભાવનાના અનુરોધક છે. તેને સત્કારવામાં, સન્માનવામાં વ્યક્તિ, સમાજ, રાષ્ટ્ર તથા વિશ્વનું કલ્યાણુ છે.
