________________
ભાવપૂજા
રર. સૂત્રોનું શિક્ષણ આપતી વખતે પ્રથમ સંહિતા એટલે શબ્દોચ્ચારણની પદ્ધતિ શીખવવી જોઈએ, પછી પદ છૂટાં પાડતાં શીખવવા જોઈએ, એ છૂટાં પાડેલાં દરેક પદને અર્થ શીખવી જોઈએ, જે તે સામાસિક પદ હોય તે તેને વિગ્રેડ કરવું જોઈએ, એટલે કે સમાસ છૂટો પાડી બતાવવું જોઈએ, પછી તેના પર તર્ક કરી તેનું વેચ્ય સમાધાન શું છે ? તે પણ જણાવવું જોઈએ. જે આ રીતે સૂત્રોનું શિક્ષણ અપાય તે શબ્દો ચારમાં શુદ્ધિ રહે અને તેના અર્થ તથા વિષયમાં પણ બરાબર ઉપગ રહે.
વળી મુદ્રાઓ અંગે પણ કેટલીક પાઠશાળાઓમાં જોઈએ તેવી એકસાઈથી શિક્ષણ અપાતું નથી, એટલે તે બાબતની ખામી રહી જાય છે અને તે આગળ પર કોઈ અસાધારણ ઘટના ન બને તે સુધરતી નથી. દહેરાસરમાં પાંચ જણ ચૈત્યવંદન કરવા બેઠા હોય, તે મુદ્રા અંગે પાંચેયની સ્થિતિ જુદી જુદી જોવામાં આવે છે. તેમાંથી એક બે તે મુદ્રા રચી ન રચી ને કિયા કર્યાને સંતેષ પામે છે અને બાકીના ત્રણ–ચાર એક જ મુદ્રા જુદી જુદી રીતે કરે છે, પણ એક જ ઢબે કે એક જ રીતે કરતા નથી; તેનું કારણ એ છે કે તે અંગે પ્રથમથી જ જે ચેકસાઈપૂર્વક શિક્ષણ અપાવું જોઈએ, તે અપાતું નથી.
સાધુ-મુનિરાજે કે જેઓને સામાન્ય રીતે આ વિષયનું સારું જ્ઞાન હોય છે, તેઓ વ્યાખ્યાન-પ્રસંગે કે તે માટે