________________
- અગ્રપૂજા
૨૦૧ પડેલા પાટ કે પાટલા ઉપર અખંડિત રેખા વડે અષ્ટમંગલની રચના કરવી, એ અક્ષતપૂજા છે. અષ્ટમંગલ એટલે આઠ પ્રકારની મંગલસૂચક આકૃતિઓ. તેનાં નામે અનુકમે આ પ્રમાણે જાણવા
(૧) દર્પણ–આરી સે. (૨) ભદ્રાસન-બેસવાનું ખુરશી જેવું આસન, ખુરશી ઊંચી હોય છે, ભદ્રાસન તેનાથી થોડું નીચું હોય છે. (૩) વદ્ધમાન–શરાવસંપુટ. જે નીચેથી સાંકડું હોય, પણ ઉપર જતાં વધતું જાય તેને વદ્ધમાન અર્થાત શરાવ કહેવામાં આવે છે ગુજરાતી ભાષામાં તેને કેઢુિં કહે છે. એક કેડિયા ઉપર બીજું કેઢુિં ઢાંકેલું હોય ત્યારે તેને સંપુટ કહેવામાં આવે છે. (૪) શ્રી વલ્સ –એક પ્રકાની વિશિષ્ટ આકૃતિ કે જે તીર્થકર આદિ મહાપુરુષની છાતી પર જોવામાં આવે છે. (૫) મત્યયુગલ-માછલીઓનું જોડકું. (૬) સ્વસ્તિક–સાથિયે. (૭) કુંભ-કળશ અને (૮) નંદ્યાવર્ત એટલે જેની પાંખડીએમાં સુંદર આવતું હોય તે એક પ્રકારને વિશિષ્ટ સાથિયે.
અહીં જાણી લેવાની જરૂર છે કે શ્રી જિનેશ્વરદેવના દીક્ષાકલ્યાણકના વરઘેડામાં આગળ અષ્ટમંગલ આલેખેલે વિશાળ પટ રહેતે. તે ઉપસ્થિત કાર્યના નિવિદ્ધ સંપાદન માટે મંગલરૂપ છે. એ જ પ્રમાણે પ્રભુના સામૈયા વખતે અષ્ટમંગલની ભવ્ય આકૃતિઓ રાખવામાં આવતી, તેથી લેકે
