________________
[૧૬] અંગપૂજા
૧-પૂજાના ત્રણ પ્રકારે
અપેક્ષાભેદથી પૂજાના અનેક પ્રકારે પડે છે તેમાં અંગપૂજા, અગ્રપૂજા અને ભાવપૂજા એ ત્રણ પ્રકારે મુખ્ય છે. આ ત્રણ પ્રકારમાં ઉત્તરોત્તર પ્રધાનપણું છે, એટલે પ્રથમ કરતાં બીજ, અને બીજી કરતાં ત્રીજી પૂજા વિશેષ
લિદાયી છે.
શ્રી ચિત્યવંદન-મહાભાવ્યમાં જણાવ્યા પ્રમાણે સ્નાન, વિલેપન, આભરણ-વસ્ત્ર, બરાસ, ગંધ, ધૂપ, પુષ્પ આદિથી પૂજા કરવી, એ અંગપૂજા છે ગાન કરવું, નાચ કરે, વાત્ર વગાડવાં, લૂણ ઉતારવું, આરતી-દીપક ઉતારવા, ફળ–નિવેદ્ય ધરવા ઈત્યાદિ અગ્રપૂજા છે, અને ચૈત્યવંદનને
ગ્ય સ્તુતિ-સ્તત્ર વગેરે બોલવાં તથા કાર્યોત્સર્ગ કરે, એ ભાવપૂજા છે.
શ્રાદ્ધવિધિ-પ્રકરણમાં કહ્યું છે કે “દહેરાસરમાં પૂજા વખતે વિવિધ પ્રકારના ચંદરવા બાંધવા, વિધિપૂર્વક મંગાવેલાં સેવંતરા, કમળ, જાઈ, જુઈ, કેતકી, ચંપા વગેરેના ફૂલની માળા, મુકદ, શેખર, પુષ્પપગર ( ફૂલનાં ઘર)