________________
સાત પ્રકારની શુદ્ધિ
મન પર અવશ્ય થાય છે. તેમાં શ્વેત રંગ સાત્ત્વિકતાને વધારનારે છે, એટલે તેને અહી નિર્દેશ છે, એવી અમારી સમજ છે. અપવાદમાગે તે રાતાં, પીળાં વગેરે શુભ વસ્રો. પણ વાપરી શકાય. શ્રી હરિભદ્રસૂરિએ પૂજાષાડશકમાં આ ખુલાસા કરેલા છે. પૂજામાં સુતરાઉ વચ્ચે ઉપયેગમાં લેવાતાં હોય તે રાજે રાજ પાણીથી શુદ્ધ થવાં જોઈએ. શણુ–રેશમ વગેરે વસ્રોમાં આ નિયમનું પ્રયાજન નથી.
૩-મનઃશુદ્િ
મનઃશુદ્ધિ એટલે મનની શુદ્ધિ, ચિત્તની શુદ્ધિ, ભાવની શુદ્ધિ, અથવા તેા વૃત્તિએ અને વિચારોની શુદ્ધિ તે ન હેાય તે અંતર શુદ્ધિ થતી નથી અને પરિણામે પવિત્ર થઈ ને પૂજન કરવાના સિદ્ધાંત સચવાતુ નથી.
૧૫૭
એક લાટાને બહારથી ખરેાખર માંજેલા હાય, પણ અંદરથી સાફ કરેલા ન હેાય તે એ શુદ્ધ કહેવાશે ખરે ? અથવા એક મકાન બહારથી ધાયેલુ હોય અને તેના પર સુંદર રંગ-રોગાન કરેલા હાય, પણ તેની અંદરની દીવાલેા ધૂણી- ધૂમાડાથી કાળી પડી ગયેલી હાય અને તેના એરડા કે ચેાગાનામાં ફૂડો-કચરા જમા થયેલા હાય, તેા શુ એ મકાનને શુદ્ધ-સ્વચ્છ કહેવાશે ખરું ? તાપ કે ખાદ્યશુદ્ધિ સાથે આંતરિક શુદ્ધિ ભળે તેા જ શુદ્ધિની ક્રિયા પૂરી થઈ ગણાય છે અને તેને જ વાસ્તવિક શુદ્ધિ કહેવામાં આવે છે. અંગશુદ્ધિ અને વસ્ત્રશુદ્ધિ એ બાહ્યશુદ્ધિ છે. તે એટલા