________________
શ્રી જિનભકિત-કહપતરા તેમની બંને બાજુએ વીંઝાય છે. આને ચામર નામને થે મહાપ્રાતિહાર્ય કહેવામાં આવે છે.
(૫) આસન : ભગવંત જ્યારે વિહાર કરતા હોય, ત્યારે પાદપીઠ સહિત નિર્મલ સ્ફટિક રત્નનું બનેલું અદ્ભુત સિંહાસન ઉપર આકાશમાં ચાલતું હોય છે. તે સમવસર ણમાં બેસવાના સમયે યથાસ્થાને ગેઠવાઈ જાય છે. આને આસન નામને પાંચમે મહાપ્રાતિહાર્યો કહેવાય છે.
(૬) ભામંડલ : પ્રતિહારી દેવે દ્વારા ભગવંતના મસ્તકની પાછળ અત્યંત દેદીપ્યમાન તેજવર્નલની રચના થવી, તે ભામંડલ નામને છઠ્ઠો મહાપ્રાતિહાર્ય ગણાય છે.
(૭) દુદુભિઃ ભગવંતનું સમવસરણ રચતી વખતે પ્રતિહારી દેવતાઓ દુન્દુભિ વગાડી એક પ્રકારને જયનાદ પ્રકટ કરે છે. તે ઘણે દૂર સુધી સંભળાય છે. આને સાતમે દુદુભિ નામને મહાપ્રાતિહાર્ય કહેવામાં આવે છે.
(૮) છત્ર ઃ ભગવંત વિહાર કરતા હોય ત્યારે તેમની ઉપર નભોમંડલમાં ત્રણ મનહર છ ચાલે છે અને તેઓ બેસે ત્યારે તેમના મસ્તક ઉપર થડે ઊંચે ઉચિત રીતે ગેઠવાઈ જાય છે. આને છત્ર નામને આઠમે મહાપ્રાતિહાર્ય કહેવામાં આવે છે.
ચાર મૂલતિશ અને આઠ મહાપ્રાતિહાર્યો એ રીતે અરિહંતને બાર ગુણેની ગણના થાય છે.
અહંદદેવ અંગે બીજી પણ કેટલીક વસ્તુ જાણવા જેવી