________________
સાંસારિક જીવન
૩૧
સંસારસુખ ભાગવતાં ધારદેવી સગર્ભા થયા અને સીમંત આવ્યું, ત્યારે જે જ્ઞાતિજમણુ કરવાને રિવાજ હતા, તે ગરીમ સ્થિતિના માણસાને ત્રાસરૂપ સમજી અંધ રખાવ્યા અને તેના ખદલે પાઠશાળાઆદિમાં દાન કરાવ્યું. આ વસ્તુ લેાકેાને પસંદ પડી, પણ તે પછી બીજાએ તે એવા દાખલા એસાડવાની હિંમત કરી શકયા નહિ.
પુત્રજન્મ અને વિચારયુદ્ધ
સ’. ૧૯૭૮ના માગશર સુદ ચૌદસે શ્રીમતી આધારદેવીએ પુત્રરત્નને જન્મ આપ્યું। અને કુટુંખમાં આન'દ છવાઈ ગયા. એક નવ યુવાન પિતા પ્રથમ પુત્રનુ મુખ જુએ છે, ત્યારે તેનાં હૃદયમાં કેવી કેવી ઉમિ એ જાગે છે, તે કોઈથી અજાણ્યુ નથી. એ રીતે ખુશાલચંદનાં હૃદયમાં પણ મેં કે ઉમિ એ જાગી અને તેમને સ`સાર છેક અસાર જણાવાને બદલે કંઈક મધુર ભાસવા લાગ્યા. પ્રેમાળ પત્ની, મધુર હાસ્ય વેરતા પુત્ર, સુખસગવડભયુ" ઘર એ બધાનો ત્યાગ કરવા શું ઉચિત લેખાય ? વળી ચારિત્રમાં એક પ્રકારની કઠિનાઈ-શુષ્કતા છે અને લપસી પડવાની ભીતિ પણ છે, તે શું કરવું ? સરાવરનાં શાંત જળમાં એક કાંકરી પડતાં જેમ ક્રમશઃ મેટાં વર્તુળા થવા લાગે છે, તેમ ખુશાલચંદનાં મનમાં આ વિચારો દાખલ થતાં કમશઃ માટું યુદ્ધ થવા લાગ્યું. તેએ સ્વગત કહેવા લાગ્યા— સંસારમાં અનાદિ કાળથી થતુ જીવન' પરિભ્રમણ કર્મ બંધનને આભારી છે અને એક બીજાના માહથી તે ક ખ ધન વૃદ્ધિ પામે છે, તેા મારે માહવશ શા માટે થવુ?
6
