________________
૨૩૦
મુનિજીવનની બાળપોથી-૬ શ્રુતની છેદ પરીક્ષા
ક્ષને પ્રાપ્ત કરી આપનારાં અપ્રમત્ત ભાવસહિત જે બાહ્ય ક્રિયાકાંડે તે બાહ્ય અનુષ્ઠાને કહેવાય છે. જે શાસ્ત્રમાં અનુષ્ઠાનેનું પ્રતિપાદન કરવામાં આવ્યું હોય તે પ્રતિપાદન તે જ શાસ્ત્રમાં કહેલા વિધિ અને નિષેધનાં વિધાનેથી જે વિરુદ્ધ ન જાય તે તે શાસ્ત્ર છેદ શુદ્ધ શાસ્ત્ર કહેવાય.
દા. ત. (૧) મુનિએ માગું પરડવું વગેરે તમામ કાર્યો કરતી વખતે અષ્ટપ્રવચન માતાનું પાલન કરવું જ જોઈએ. (૨) નિર્દોષ ગોચરી વાપરવી જોઈએ. ટૂંકમાં કઈ પણ અનુષ્ઠાન અપ્રમત્ત ભાવે કરવું જોઈએ. આવાં પ્રતિપાદન કરતું જિનશાસ્ત્ર એ છેદ શુદ્ધ કહેવાય કેમકે તેણે કહેલા આ બધાં અનુષ્ઠાને તેના વિધિનિષેધથી વિરુદ્ધ જતાં નથી. - જો પ્રતિપાદિત વિધિ અને નિષેધથી અનુષ્ઠાન વિરુદ્ધમાં જતાં હોય તે તે શાસ્ત્ર છેદ-અશુદ્ધ યાને છેદ પરીક્ષામાં નાપાસ થયું કહેવાય. દા. ત. (૧) દેવતાની આગળ ગીતગાન ચાલતાં હોય ત્યારે સાધુએ ત્યાં ઊભા રહેવું જોઈએ. (૨) સાધુથી હાસ્યાદિક કરી શકાય. (૩) અસભ્ય વચન બેલી શકાય. (૪) એક જ ઘેરથી બધું લઈને ભજન કરી શકાય. (૫) તરવારની ધારથી શરીર પર ઘા મારી શકાય. આ બધાં અનુષ્ઠાને વિધિનિષેધથી વિરુદ્ધ જનારા હેવાથી આને કહેનારું શાસ્ત્ર તે છેદ-અશુદ્ધ શાસ કહેવાય. શ્રતની તાપ પરીક્ષા - જે શાસ્ત્રમાં જીવાદિ પદાર્થોનું સ્વરૂપ એવું જણાવવામાં
