________________
૧૧૭૯
મુનિજીવનની બાળપોથી-૬ સાધુ થનાર માટે કઈ પણ આગાર કેમ રાખવામાં આવ્યું નથી?
જવાબ : સર્વ જીવ પ્રત્યે સમભાવ તે જ સામાયિક છે. આ સામાયિક ભાવ મમત્વ વિનાને છે; વળી તે સર્વ પદાર્થને લગતે છે એટલે તેમાં કેઈ આગાર રાખવામાં આવ્યું નથી; વળી તેમાં માત્ર આ ભવના અંત સુધીની કાળમર્યાદા મૂકવામાં આવી છે તેને અર્થ એ નહિ સમજ કે મૃત્યુ પછીના ભાવમાં સાવદ્ય ગેનું સેવન કરવાની દીક્ષિત થનાર આત્માની ઈચ્છા તેના મનમાં પડેલી છે. આવી કાલમર્યાદા તે એટલા માટે છે કે જન્માંતરમાં આ પ્રતિજ્ઞાનું પાલન જન્મસમયથી તે અશક્ય જ છે. આ પ્રતિજ્ઞાભંગ ન થાય એ માટે જ યાવજજીવનની કાળમર્યાદા મૂકવામાં આવી છે. એટલે જ જે તે અગ્ય આત્માને ચારિત્ર ન અપાઈ જાય તેની ખૂબ જ કાળજી દીક્ષાદાતાઓએ રાખવી જોઈએ.
ચારિત્રધર આત્માઓ નવકારશી વગેરે જે પચ્ચખાણે કરે છે તે આગારવાળાં જ હોય એનું કારણ એ છે કે એ આગાપૂર્વકની પ્રતિજ્ઞા કરવાથી તે આત્માને પ્રતિજ્ઞા ભંગ થવાની શક્યતા પ્રાયઃ ઊભી થતી નથી. બલકે, પ્રતિજ્ઞા પાળવાથી તેનામાં જે આત્મબળ ઊભું થાય છે તે બળ તેના ચારિત્રધર્મને વિશેષ પુષ્ટ બનાવે છે.
સવાલ : સર્વ સાવદ્ય યુગની પ્રતિજ્ઞાસ્વરૂપ જ સર્વ. વિરતિ છે તે હવે તેવી સર્વવિરતિમાંય ખાવાનાં પચ્ચકખાણરૂપ વિરતિ ફરી શા માટે લેવી જોઈએ?
