________________
ગ્રામૈષણાના પાંચ દોષી
ગ્રાસ એટલે કેળિયે. વાપરતી વખતે કઈ દેષ ન લાગી જાય તેની તપાસ કરવી તે ગ્રાઔષણ કહેવાય. બેચરી તપાસતા અને ગ્રહણ કરતા ૩૨ + ૧૦ = ૪૨ દેષ જે સાધુએ લાગવા દીધા નહિ. તે સાધુને ગોચરી વાપરતા જે માંડલીના પાંચમાં કેઈ દેષ લાગી જાય તે બેંતાલીસ દોષ વિનાની ગોચરી મેળવવાની તેની બધી મહેનત નિષ્ફળ જાય. બેંતાલીસ દોષ રૂપી હાઈકોર્ટમાં જીતી આવેલે સાધુ જે પાંચ દોષ રૂપી સુપ્રીમકોર્ટમાં હારી જાય. તે તે હાયે જ કહેવાય.
(૧) સંયોજના દોષ સ્વાદની ખાતર બે દ્રવ્યે ભેગા કરીને વાપરવા તે બાહ્ય સંજના કહેવાય છે. આ મિશ્રણ ગૃહના ઘરમાંથી થાય છે.
ઉપાશ્રયમાં આવીને વાપરતી વખતે સ્વાદની ખાતર બે દ્રવ્ય ભેગા કરવા તે અત્યંતર સંજના કહેવાય. અત્યંતર સંજનાના ત્રણ પ્રકાર છે.
| (i) પાત્ર સંજના શિખંડ સાથે પૂરી વગેરે પાત્રામાં જ ભેગી કરવી અને વાપરવી. | (i) હસ્ત સયાજના કળિયે હાથમાં લે અને તેની ઉપર બીજી વસ્તુ નાંખવી. દા. ત., જેટલીના ટુકડામાં દાળ કે શાક હાથમાં લઈને વાપરવું.
