________________
[૩] ઉત્પાદનના સળ દોષો
[૧] ધાત્રીપિંડદોષ બાળકનું રક્ષણ કરવા માટે પૂર્વના કાળના રાજાઓ શ્રીમંતે વગેરે પાંચ પ્રકારની સ્ત્રીઓ રાખતા હતા. બાળકને સ્તન્ય પાન-સ્નાન-વસ્ત્ર–કીડા-આરામનું કાર્ય કરાવતી આ સ્ત્રીઓને ધાત્રી કહેવામાં આવતી.
ભિક્ષાએ ગયેલા સાધુ જે ગૃહસ્થના બાળક અંગેની માતાને મનગમતી વાત કરે અને તેથી માતા વગેરે ખુશ થઈ સારી ભિક્ષા વહેરાવે છે તે ભિક્ષા ધાત્રીષવાળી બને છે. દા. ત. “ઓ બેનઆ બાળક કેમ રડે છે? એને જલદી સ્તન્યપાન કરાવે.”
બીજી રીતે પણ ધાત્રી કાર્ય કરી શકાય છે. એક ગૃહસ્થની ધાત્રી બીજા ગૃહસ્થને ત્યાં ચાલી ગઈ હોય ત્યારે તે ધાત્રીને ગમે તે પ્રકારે પહેલા ગૃહસ્થને ત્યાં લાવી આપવી. જેથી તે ગૃહસ્થ ખુશ થઈને સારી ભિક્ષા વહેરાવે. આ ભિક્ષા પણ ધાત્રીષવાળી બને છે.
દુતીપિંડદોષ ગૃહસ્થને સંદેશે તે જ ગામમાં કે બીજા ગામમાં સાધુ લઈ જાય કે લાવે ત્યારે ખુશ થયેલે ગૃહસ્થ જે શિક્ષા