________________
મુનિજીવનની બાળપેથી-૫
૪૫
પૂરક અને સ્વગૃહસાધુ અથવપૂરક.
આ સિવાયના બાકીના દશ દોષ તથા ઉપરોક્ત છ દોમાંના બાકી રહેલા પેટા ભેદો વિશોધિકોટિના છે.
દોષવાળી વસ્તુને વિવેક કરવાના (પરઠવવાના) ચાર પ્રકારો છે. (i) દોષવાળા દ્રવ્યને ત્યાગ કરે તે દ્રવ્યવિવેક કહેવાય. (i) જે ક્ષેત્રમાં દોષવાળી વસ્તુ મળી હોય તે ક્ષેત્રનો ત્યાગ
કરે તે ક્ષેત્રવિક કહેવાય. (iii) જે કાળમાં દોષવાળી વસ્તુ મળી હોય તે જ કાળમાં
તરત જ તેને ત્યાગ કરે તે કાળવિવેક કહેવાય. (iv) મૂછને ભાવ રાખ્યા સિવાય દોષવાળી વસ્તુને ત્યાગ
કરે તે ભાવવિવેક કહેવાય.. વિશોધિ કોટિના દોષવાળા આહારને ત્યાગ
કરવાની વિધિ દોષિત અને નિર્દોષ વસ્તુ એક પાત્રમાં ભેગી થઈ જાય ત્યારે તેને ચાર પ્રકાર બને છે (i) શુષ્કમાં શુષ્કનું ભેગું થવું. દા. ત., વાલમાં ચણા ભેગા થવા. જે વિધિ કેટિના દોષવાળા ચણું હોય તે તે કાઢી લઈ નિર્દોષ વાલ વાપરવા.
(i) શુષ્કમાં આ નિર્દોષ ચણામાં પડી ગયેલું વિશેધિ કોટિના દેલવાળું ઓસામણ. અહીં ઓસામણ પાતરુ નમાવીને કાઢી લઈ પાતરામાં પાણી નાંખી તે પાછું પણ કાઢી લેવું. ત્યાર પછી ચણા કલ્પ.
