________________
મુનિજીવનની બાળપોથી-૫
૧૭
જે સાધુને જે ક્ષેત્ર તપાસવા જવાને આદેશ થયે હેય તે ક્ષેત્રમાં ન પહોંચે ત્યાં સુધી સૂત્રપેરિસી કે અર્થ પેરિસી કરે નહીં. તે ક્ષેત્રમાં પ્રવેશ કર્યા બાદ વસતિ શોધવી. ત્યાં કાળગ્રહણ લેવું અને બીજા દિવસે સવારે સ્વાધ્યાય કરે અને જ્યારે ભિક્ષાને સમય થાય ત્યારે સંઘાટ્ટક રૂપે નીકળવું. તે વખતે ક્ષેત્રના ત્રણ ભાગ કરવા. એક ભાગમાં સવારે, બીજા ભાગમાં બપોરે અને ત્રીજા ભાગમા સાંજે ગોચરી જવું. બધેથી થેડું થોડું ગ્રહણ કરવું તથા માગીને પણ દૂધ-ઘી લેવાં અને તે દ્વારા લકોની દાનરુચિ તપાસવી.
આ રીતે આસપાસના ગામની પણ તપાસ કરવી. ઉપરાંત કેઈ સાધુ કાળ કરી જાય તે તેના મૃતકને પરઠવવા માટે યોગ્ય મહાસ્થડિલભૂમિ પણ જોઈ રાખવી. [ હાલ તો સંઘ અગ્નિસંસ્કાર કરે છે.]
વસતિની વૃષભ કલ્પના જે સ્થાનમાં ઉતરવાનું હોય તે સ્થાન એટલે વૃષભ કલ્પ અને તે પૂર્વાભિમુખ ડાબા પડખે ઢળીને બેઠો હોય તેવી કલ્પના કરવી. તેના દરેક અંગના સ્થાને ઉપર આસન રાખવાથી નીચે પ્રમાણેના લાભાલાભ પ્રાપ્ત થાય છે.
શીંગડાના સ્થાને-કલહ, પગના સ્થાને પેટના રોગ, શૌચના સ્થાને પણ પેટના રોગ, પૂંછડાના સ્થાને જલદી વિહારની શકયતા, મુખના સ્થાને સારી ગોચરીની પ્રાપ્તિ, બે