________________
३७४
શ્રીચંદ્ર કેવલીનો રાસ દેશના અંતે નૃપ પૂછે સૂરિને હો, કોણ કર્મે થયો વિયોગ; અશોકાદિક તે પણ પુનરપિ હો, કોણ કમેં હોય સંયોગ. હ૦ ૬ ગુરુ કહે સુખ સવિ નિજ કર્મથી હો, નાવે પર કૃત કર્મ; ફળ શુભાશુભ સ્વકૃત ભોગવે હો, એહી જ ઘર્મનો મર્મ. હ૦ ૭ કબહી મેરુ ચલે અનલ શીતલો હો, પશ્ચિમ ઊગે ભાણ; પર્વત શિલા ઉપર ઉગે પદ્મિણી હો, પણ ન ચલે કર્મ વિજ્ઞાણ. હ૦ ૮ मालिनी-उदयति यदि भानुः पश्चिमायां दिशायां
प्रचलति यदि मेरुः शीततां याति वह्निः विकसति यदि पद्मं पर्वताग्रे शिलायां
तदपि न चलतीयं भाविनी कर्मरेखा १ आर्या-आरोहतु गिरिशिखरं, समुद्रमुल्लंघ्य यातु पातालं
विधिलिखिताक्षरमालं, फलति कपालं न भूपालः २ सुखदुःखानां करणे, न कोपि कर्ता स्वयं विना कश्चित् तस्मात् सुकृतदुष्कृत,-मुभयं स्वात्मा परमहेतुः ३ श्लोक-कृतकर्मक्षयो नास्ति, कल्पकोटिशतैरपि
अवश्यमेव भोक्तव्यं, कृतं कर्म शुभाशुभं ४ कर्मणो हि प्रधानत्वं, किं कुर्वन्ति शुभा ग्रहाः
वशिष्ठदत्तलग्नेऽपि, रामः प्रव्रजितो वने ५ आर्या-संपदि यस्य न हर्षो, विपदि विषादो रणे च धीरत्वं
तं त्रिभुवनस्य तिलकं, जनयेज्जननी सुतं विरलं ६ शार्दूल-ब्रह्मा येन कुलालवन्नियमितो ब्रह्मांडभांडोदरे
विष्णुर्येन दशावतारगहने क्षिप्तः पुनः संकटे रुद्रो येन कपालपाणिपुटके भिक्षाटनं कारितः सूर्यो भ्राम्यति नित्यमेव गगने तस्मै नमः कर्मणे ७
ભાવાર્થ –(૧) જો કદાચિત્ સૂર્ય પશ્ચિમ દિશામાં ઊગે, મેરુ ચલાયમાન થાય, અગ્નિ શીતલતાને પામે, પર્વતાને વિષે શિલામાં કમલ ઊગે, તોપણ ભવિષ્યરૂપ કર્મના છે તે ચલાયમાન થતી નથી.
૧. કમલિની ૨. કર્મનું વિજ્ઞાન ચળે નહીં, જૂઠું ન થાય.
