________________
પ૯
ખંડ ૧ / ઢાળ ૧૮
-~
~ ઘનથી વિદ્યા જે લીએ, તે તો મારી યુક્ત લલના; પુણ્યાત્માને દોયે હોયે, ત્રીજો કારણ ઉક્ત લલના. વિ. ૫ જો વિનયી વિદ્યારથી, વાઘે તેહથી ચિત્ત લલના; અવિનયીને પણ તો દીએ, જો ઘન લેવા ચિત્ત લલના. વિ. ૬ કહે ઉવજ્રાય શુદ્ધ સ્થાનકે, કીજે શાસ્ત્ર અભ્યાસ લલના; શેઠ કહે મેં વાસિયો, લખમીપુર છે પાસ લલના. વિ. ૭ રાજાની આણાથકી, પહિલાં વાચ્યું જેહ લલના; તિહાં આવાસ છે માહરા, પાવન કીજે તેહ લલના. વિ. ૮ તે પંડિત સ્થાનક જોઈ, શાસ્ત્ર અભ્યાસને યોગ્ય લલના; સામગ્રી તિહાં મેળવે, અશનાદિકનો ભોગ લલના. વિ. ૯ यतः- आचार्यपुस्तकनिवाससहायभोज्यं,
बाह्याश्च पंच पठनं परिवर्द्धयंति; आरोग्यबुद्धिविनयोद्यमशास्त्ररागाः,
पंचांतराः पठनसिद्धिकरा भवंति. १ અર્થ-આચાર્ય, પુસ્તક, નિવાસ, નાણાકીય મદદ અને ભોજન એ પાંચ બાહ્ય કારણો ભણવામાં વૃદ્ધિ કરે છે અને આરોગ્ય, બુદ્ધિ, વિનય, ઉદ્યમ અને શાસ્ત્ર પ્રત્યે રાગ એ પાંચ અંતરંગ કારણો અધ્યયનને સફળ કરે છે. શુભ મુહૂર્ત શુભ ચંદ્રમા, યોગ લગન બળ જાણ લલના; લેખશાળા મહોત્સવ તિહાં, માંડ્યો મોટે મંડાણ લલના. વિ૦૧૦ વસ્ત્રાભરણે શોભતા, પાઠક તસ પરિવાર લલના; બાહ્ય એમ શોભા બની, વિનયથી અંતર સાર લલના. વિ૦૧૧ આદિ ૐનમો ભણે, વળતો અક્ષર પાઠ લલના; દાન માન આપે ઘણાં, એ ઉચ્છાહના ઠાઠ લલના. વિ૦૧૨ વ્યાકરણ કાવ્ય અલંકાર છે, જ્યોતિષ શાસ્ત્રને છંદ લલના; ગણિતાગમ લક્ષણ કળા, શાસ્ત્ર અનેક અમંદ લલના. વિ૦૧૩ સામુદ્રિક વાસ્તુક વળી, ભાષા તણા જે ભેદ લલના; વળી શૃંગાર રસ મંજરી, શાલિહોત્ર ને વેદ લલના. વિ૦૧૪ હોરા લગન ને નાડિકા, સ્વરોદય ને કાલજ્ઞાન લલના; કલ્પવિદ્યા પિંગળ વળી, નાટકનાં વિજ્ઞાન લલના. વિ૦૧૫
