________________
ખંડ ૩ / ઢાળ ૧૩
૨૧૩
ભાવાર્થ-૧. પ્રાયે આ જીવે અનંતી વાર ચૈત્યો અને પ્રતિમાઓ કરાવી છે, પણ તે અસમંજસ વૃત્તિથી (મિથ્યાવૃષ્ટિથી) કરાવેલી હોવાથી શુદ્ધ દર્શન (સમકિત) ની લેશ પણ પ્રાપ્તિ થઈ નથી. ૨. સમ્યક્ત્વ પરમ તત્ત્વ છે, સમ્યક્ત્વ પરમ ગુરુ છે, સમ્યક્ત્વ પરમ દેવ છે અને સમ્યક્ત્વ જ ૫૨મ અમૃત છે.
ધર્મ સુરતરુ હો કેરુ એ મૂલ કે, ચરણ દેવળનું પીઠ છે; ધર્મ પ્રવહણ હો કેરુ પયઠાણ કે, સવિ ગુણમણિનિધિ દીઠ છે. ૬ તે સમકિત હો હોય આતમ ભાવ કે, અથવા વળી ઉપદેશથી; `ચઉઅણ નાસે હો વળી મોહની ત્રણ કે, ક્ષય ઉપશમ ઉપશમક્ષય થકી. ૭ એ સાતે હો પ્રકૃતિ ક્ષય જાણ કે, ઉપશમ મિશ્ર તણે બળે; સમકિતથી હો હોયે ગુણ પરગટ્ટ કે, દોષ અનાદિ પદે ટળે. ૮ જેણે જીવે હો એક ફરશ્યુ સમકિત કે, તેહ અર્જુ પુદ્ગલ કરે; ભવમાંહે હો આશાતના હોય કે, જિન પ્રમુખની તે ફરે. ૯ ઉત્કૃષ્ટી હો દર્શન આરાધ કે, ચારિત્ર સંયુત જો હોયે; ભવ આઠે હો નિયમા તે જીવ કે, શિવપદ નય૨ીને જોયે. ૧૦ પામીને હો જે હારે તેહ કે, કાળ અનંત ફરી લહે; જસ પ્રાપ્તિ હો કિમહી નવિ જાય તો, રત્નત્રયમાં ઘુર કહે. ૧૧ જ્ઞાન દર્શન હો દોય એકી ભાવ તો, જો તેહમાં ચારિત્ર ભળે; તો પામે હો શિવપદ ક્ષણમાંહે કે, ભવદુઃખ સંકટ સવિ ટળે. ૧૨ જેમ શરદે હો હોયે કમળ વિચ્છાય કે, તેમ સમકિત વિષ્ણુ સવિ ક્રિયા; ચતુરંગિણી હો સેના સજ્જ હોય કે, નાયક વિષ્ણુ એહવી ક્રિયા. ૧૩ સઢ પાખે હો ન તરે જેમ જહાજ કે, અતુલ અગાથ સમુદ્રમાં; તેમ સમકિત હો પાખે ભવપાર કે, યદ્યપિ હોય અતિમુદ્રમાં. ૧૪
૨
3
૪
૫
જેમ પ્રહરણ હો પાખે હોયે શુર કે, દીણો ભર સંગ્રામમાં; જેમ પાવક હો વિણ ઈંધણ હોય કે, હીણ તેજ જિણ ઠામમાં. ૧૫ તેમ સમકિત હો પાખે વિાય કે, કિરિયાએ નહીં નિર્જરા; તસ ચારિત્ર હો શુભબંધ ઉપાય કે, યદ્યપિ વહે કેઈક નરા. ૧૬
૧. ચઉ=ચાર, અણ=અનંતાનુબંધી કષાય અને મિથ્યાત્વમોહનીય, મિશ્રમોહનીય અને સમ્યક્ત્વમોહનીય એ ત્રણ ૨. મુખ્ય, પ્રથમ ૩. અસ્ર ૪. દીન પ. અગ્નિ
