________________
[ પર ]
ભાવથી તમા ને કુહાડીના ઘાવ તે કયાંય રહી ગયા. હવે તો નજર પડે ને બધું રાખ-ખાક થઈ જાય !
- ચંડઐશિક-સાપના જન્મ પછી આશ્રમ જ નહિ, આજુબાજુને ઘણે ઘણે વિસ્તાર વેરાન થઈ પડ્યો. આશ્રમની શોભાની એ શબયાત્રા તો કયારનીય નીકળી ગઈ. આશ્રમમાં કોઈ ફળ-ફૂલ ન રહ્યા. ઘટાદાર વડલા રૂપે શેભતી વૃક્ષ-શ્રેણીઓ એક દૂઠામાં પલેટાઈ ગઈ. કેઈ માળેજ ન રહ્યો, ત્યાં પંખીના ગાનની વાત કેવી! કારણ એક જ હતું-ચંડઐશિકની એક ઝેરીલી-નજર ને બધું જ ખેદાનમેદાન ! મોતના મેમાં જાણી જોઈને વળી જાય પણ કોણ?
- શ્વેતાંબીનગરી તરફ જતી ટૂંકી પગવાટ આ કનકખલ- આશ્રમને વીંધીને જ જતી હતી. એ પગવાટને સૂની પડ્યાને આજે વર્ષો વીત્યા હતા. એક વખત શ્વેતાંબી જવા નીકળેલા પ્રભુ આ સૂની પગવાટના રસ્તે આવી ચડ્યા. એવાળાએ ગેઝીરે મચાવી દીધું ? પ્રભુ! પાછા પધારે ! ત્યાં તો મત મહેફિલ માણે છે !
પણ ચંડકૅશિકના ઉદ્ધારની પળ જાણે પાકી ગઈ હશે ! એથી પ્રભુના અભય-પગલા એ આશ્રમમાં આવીને જ અટક્યા. એક ખંડેરમાં પ્રભુ કાઉસગ-ધ્યાને ખડા રહી ગયા. - સાપ ચારો ચરવા ગયે હતો. થોડી વાર થઈ. એ પાછો ફરવા માંડે. પણ કઈ માનવ-ગંધ આજે એને અકળાવી રહી હતી. બેજનું એનું પગલું ખડેર ભણું આવ્યું. પિતાની સામે અડાલતા ને અભયતાની ધૃષ્ટતા સાથે ઉભતી એક માણસજાત જોઈને, ચંડકૅશિકનો કે સાતમે આસમાને પહોંચ્યા. મધ્યાહ્નના સૂરજ સામે નજર કરીને એણે પિતાની નજર પ્રભુ-મહાવીર ભણું ફેંકી અને તરત જ પોતે પાછો હટી ગયે.
દૂર જઇને કેશિક આંખ ખોલી તે મહાવીર-પ્રભુ અડેલ હતા. એને ગુસ્સે ઓર વધે ? શું મારી નજર નિષ્ફળ ! કઈ દહાડે નહિ ને આજે જ દષ્ટિને આ દગો ! એણે છેલે દાવ