________________
| [ ૫૦ ] નાચ-ગાનના સુરે ગામમાં રેલાતાં જ સહુની છાતી બેસી ગઈ ! નક્કી, પ્રભુને પરાજિત કરીને, શૂલપાણિ હશે? એની આનદની ખુશાલીના જ આ નાદ લેવા જોઈએ. સહુ પ્રભાતને પ્રતીક્ષી રહ્યા.
શૂલપાણિના ઉપસર્ગો સહવાથી શ્રમિત-પ્રભુને પ્રભાતને પહેરે બે ઘડી–૪૮ મિનિટની નિદ્રા આવી ગઈ. જેમાં પ્રભુએ ૧૦ સ્વપ્ન નીહાળ્યા.
પ્રભાતે મંદિર ખુલ્યું. બહાર આખું ગામ ઉમેર્યું હતું. મંદિરમાં ઘુમરાઈ રહેલી મૈત્રી–મૃદંગના વિનિ સાંભળીને સહુના આશ્ચર્યને સીમા ન રહી. પોતાના ઉદ્ધારક પ્રભુને ચરણે સહુ નમી રહ્યા. શૂલપાણિના શાપમાંથી એ દહાડે અસ્થિક-ગામને મુક્તિ મળી. પટ નંબર : ૩૨
વેરની વણઝાર પજે લંબાવતી કેટલી વિરાટ બની ઉઠે છે ! ને મુનિ જેવા મુનિને એ કેવી અંધારી–ખીણમાં ગોથા ખવડાવે છે. એનો દિવ-દ્રાવક ને હું બહુ ચિતાર એટલે જ ચંડÀશિકની કથા ! ચંડકૌશિક પૂર્વ-જન્મમાં એક તપસ્વી-સાધુ હતા. એક વખત એમના પગ નીચે એક દેડકો અજાણતા ચંપાઈ ગયા. એક નાના સાધુએ પ્રાયશ્ચિત માટે એમને સાવધ કર્યા. પણ મુનિને માન નડયું : પાપની કબૂલાત હું કરું ! એ બોલ્યા : અહીં આટલાં બધા દેડકાં મરેલાં પડયા છે ! શું આ બધાં મેં જ માર્યા છે?
બાળ-શ્રમણ મૌન રહ્યા. સાંજ થઈ. પ્રતિક્રમણમાં દેવસિકપાપની આલોચના વખતે બાળ-શ્રમણે દેડકાનું પાપ ફરી યાદ કરાવ્યું. મુનિનું મગજ ગયું. આગ એકતા અંતરે એ ઊભા થયા. બાળ-શ્રમણને બે તમાચા ઠેકી દેવાના ઝનૂન સાથે એમણે દોટ મૂકી. બાળ મુનિ બચાવ માટે દેડયા. ઉપાશ્રયમાં અંધારું હતું. તપસ્વી-મુનિ એક થાંભલા સાથે જોરથી અફળાયા. ખોપરી તૂટી ગઈ એ સુનિ, મરીને દેવ થયા. દેવનું આયુષ્ય પૂર્ણ થયું ને ત્યાંથી મુનિને જીવ, કનકપલ-આશ્રમના કુલપતિના પુત્ર-કૌશિક રૂપે જન્મે.
