________________
૨૯૬ : મ -ગલાગલ અવનિપતિ અકળાઈ ગયા. શું કરવું તેની કંઈ સમજ ન પડી. એક તરફ હાણુ-બીજી તરફ હસવું! કેવાં વિચિત્ર થઈ ગયાં છે લકે! અરે, કેવી અજબ યુકિતઓ અજમાવે છે–વિરોધીને વશ કરવાની ! અમે તે એક ઘા ને બે કકડાની નીતિમાં જ આજ સુધી ભરોસો રાખે છે.
મહારાજ, જે મરવા તૈયાર થયું એ અમર બની ગયું જેને મૃત્યુભય ગયે એને કઈ મારી શકતું નથી. હિંમત હશે તે જ આવતાં હશે ને? અને આપનું હદય તો એક વહાલસોયા પિતાનું છે, એ તે એ જાણે છે ને!'
મને મેળે પાડી ઘો છે તમે બધાં!”
મહારાજ, આપણું મન આપણને મળું પાડે છે. હજીય આપણે સમજીએ. રાજનીતિની દષ્ટિએ પણ હવે વત્સ અને મગધ એક થયાં એટલે મૈત્રી કરી લેવી આવશ્યક છે. સંગ્રામ તરફ બહુ ન ખેંચાશો. એ દિવસ પણ આવે કે આજનાં લોહીતરસ્યાં સો આપણી મનસ્વી ઈચ્છાઓ સામે બળ કરી બેસે, વગર કારણે મરવા-મારવા સજજ ન થાય; એ સનિકોનાં સ્ત્રીઓ ને બાળકે પતિ કે પિતાને વરૂને ધર્મ અદા કરવા મેદાને જતા રેકે, ને જાય છે એ ખૂની આક્રમક માણસોનાં ઘર વસાવવાની ના ભણે. શક્તિનું નહી પણ સનેહનું સામ્રાજ્ય હવે સીમાડા વિસ્તારી રહ્યું છે. દૂરથી આવતી આંધીના સામના માટે વહેલા સાવચેત બની જઈએ. આપણે મોડા પડયા એમ પાછળથી ન થાય તે માટે પણ વહેલા જાગીએ. તલવાર તો આપણે કમર પર એની એ છે, પણ એની શકિત જાણે હણાઈ ગઈ. આજ્ઞા આપે તે વત્સ અને
