________________
વહેશે અહીં સમર્પણની ધારા : ૨૮૯ સાથે સંબંધ બાંધવા માટે ગંધરાયણે રચેલું માત્ર કાવતરું હતું! વાત એકદમ ન માની શકાય તેવી હતી. છતાં રાજનીતિનિપુણ મંત્રીરાજ વિષે અશ્રદ્ધા ગ્રહણ કરી શકાય તેમ પણ નહતું”
રાજાજીએ વાત ન માની. એમણે કહ્યું: “ધુતાલાવેડા ! વાસવદત્તા મગધની કુંવરી પદ્માવતી પાસે ક્યાંથી?”
મંત્રીરાજે કહ્યું: “મગધ અને અવતિ બંને વત્સન વિનાશ વિચારી રહ્યાં હતાં. આ માટે અમે મગધ સાથે સંબંધ બાંધવાની યોજના વિચારો. ચેજના પ્રમાણે મગધનાં કુંવરીને આપના પર અનુરાગ વધારવા માટે એમણે સખીપદ સ્વીકાર્યું ! દાસી બનીને મગધના અંતઃપુરની સેવા અપનાવી. એમણે કહ્યું : “જે મારા મૃત્યુથી વત્સ દેશનું હિત સધાતું હોય તે તે માટે પણ હું તૈયાર છું. તે દાસીપદ તો કંઈ ભારે કામ નથી !” એમણે પદ્માવતીને વત્સદેશનાં રાણી બનવા તૈયાર કર્યા
નવાં રાણી પદ્માવતી આશ્ચર્યથી જોઈ રહ્યાં. પ્રિયંવદા બનેલાં રાણુ વાસવદત્તા બોલ્યાં : “હું તે તમારી દાસી જ છું હે ! વત્સદેશનાં પટરાણીને મુગટ તમારે શિરે જ રહેશે.”
રાણુ વાસવદત્તાના ત્યાગે સહુનાં મન ગળગળાં કરી મૂક્યાં. વત્સરાજ તે શું બોલવું તેની જ મૂંઝવણમાં પડી ગયા. પણ એ વેળા મગધનાં કુંવરીના દિલમાં સમર્પણની
તે પ્રકાશ પાથર્યો. એ આગળ વધ્યાં ને વાસવદત્તાને ભેટી પડ્યાં.
ધન્ય છે રાણું ! પટરાણપદ તે તમને જ શેભે !
१६
