________________
૧૯૦ : મહી–ાલા
“હે મહાનુભાવે, વય ને યૌવન પાણી વેગે ચાલ્યાં જાય છે. ચાળણમાં પાણી ભરી રાખવું ને કામનાઓ પૂરી કરવી, બંને બરાબર છે. ભેગી ક્કી તૃષણ શમતી નથી. વેસ્થી અંતરની આગ ઠંડી થતી નથી. કામ પૂર્ણ થવા શક્ય નથી, અને જીવિત વધારી શકાતું નથી.”
મધરાતને શીળે પવન રેતીને બરબચડા પટને એક સમાન બનાવી દે, એવાં સહુમાં અંતર બની ગયાં. “તમે શાની છે કે નહિ, તેની ચિંતા નથી. તમે તર્કવાદ કે તવવાદમાં કુશળ છે કે નહિ, તે જાણવાની જરૂર નથી. સંચમ, ત્યાગ ને તપ તમારી પાસે હોય, તે તમારું કલ્યાણ કરે પૂરતાં છે.” |
ભગવાન તે દષ્ટાંતશૈલીથી ઉપદેશ આપનારા હતા. એમણે તરત જ એક દષ્ટાંત ઉપાડ્યું.
મહાનુભાવ, આસક્તિ ભારે મૂંડી ચીજ છે. આ ભેગવવાથી શાતિ થતી નથી, પણ એથી આહુતિ આપેલ અગ્નિજવાળાની જેમ ભેગલાલસા વધે છે. એક સાચું બનેલું દૃષ્ટાંત તમને કહું છું.
ચંપાનગરીમાં એક મહાકામી શ્રીલ પટ સોની હતો. તે કયાં જ્યાં જતા ત્યાં ત્યાંથી રૂપાની કન્યાએ પસંદ કરીને લાવતે, ને પાંચસે સેનૈયા આપીને તેની સાથે પરણતે. આમ કરતાં કરતાં એણે પાંચસે સ્ત્રીઓ એકઠી કરી. પણ જેમ જેમ આઓની સંખ્યા વધતી ગઈ, તેમ તેમ સ્ત્રીઓના શીતલ માટેની તેની શંકા વધતી ગઈ. એણે કેટકિલ્લાવાળું મકાન બનાવ્યું. અંદર કોઈ પ્રવેશી ન શકે તેવા ખંડ
