________________
રજમાંથી ગજ : ૧૩૯ આંખમાં હજી વાસનાની લાલી હતી, ને અધર પર જાણે સુંદરીના અધરામૃત આસ્વાદવાની ઝંખના હતી. અત્યારે એ ભક્તને છાજે તેવા સાદા પોશાકમાં હતું, છતાંય એની વિલાસિતા અછતી નહોતી રહેતી. એણે ક્ષીરસમુદ્ર જેવું ધળું ને પુષિત ઉત્તરીય ઓઢયું હતું
રાજતાથી પાસે આવીને એ ઊભું રહ્યો ત્યારે ઐરાવત પાસે ઊભેલા ઈંદ્ર જેવી એની શોભા થઈ રહી. બરાબર આ વેળાએ ચિતારો ભીડને મહામહેનતે ચીરતો આગળ આવ્યો. ને એના ચરણમાં મૂકી પડ્યો.
કેણ છે? ક્યાંથી આવો છો?” બોલવામાં ભારે બેપરવાઈ હતી. કાચાપોચાની છાતી થડકાવી નાખે એ આતશ હતો.
“કૌશાંબીથી?”
કૌશાંબીથી?” જરા માત્ર આશ્ચર્ય દાખવી, એણે તરત સ્વસ્થતા મેળવતાં કહ્યું: “હા, શું કહેવું છે?”
“ આ ચિત્ર ભેટ કરવું છે” ચિતારાએ પિતાની પાસે કપડામાં વીંટાળેલું ચિત્ર રજૂ કર્યું: રાજા એની સામે નીરખી રહ્યો. ચિતરામણની સુંદરીએ પળવારમાં પોતાની રૂપમેહની સર્વત્ર પ્રસારી દીધી. જડ છતાં ચેતનની શોભાને વિસ્તારી રહી.
આ કઈ જીવંત વ્યક્તિનું ચિત્ર છે, કે દેવાંગનાનું ?” - “જીવંત વ્યક્તિનું. રાજરાજેશ્વર ! આ તે જડ ચિત્ર છે! માટીના રંગે ને વાળની પીંછી જીવંત દેહની બરાબરી કયાંથી કરી શકે ! ચંદ્રધવલ દેહ, ચંપકકળી જેવી આંગળીઓ.....”
