________________
સખળ નિર્મૂળને ખાય : ૧૧૭
ચિતારાને એકદમ યાદ આવ્યું : અરે, પણ હું કેવા મૂર્ખ છું! શું ચંપાના રાજાની રાણી ધારિણી, મૃગાવતીની મહેન નહાતી ! અને એને માથે શું જીન વીત્યું! પછી અગર શિવાદેવી મૃગાવતીની બહેન હાય તેથી શું ? રાજકુળમાં કાણુ કનુ સગુ કાણુ કાતુ હાલું !
અહિકુળ જેવું જ રાજકુળ ! પારકાંય ખાય ને પેાતીકાંયે ખાય!
શાબાશ વીર રાજા પ્રદ્યોત ! મૃગાવતી જેવું રત્ન તારે જ ચેાગ્ય છે ! કાયર શતાનીક તે એની પાની ચૂમવાને પણ લાયક નથી ! કાગડા દહીંથરું લઈ ગયા છે! વિધાતાની ભુલ સુધારી નાખ! જેવી તારે મન શિવા એવી એની બહેન !
મૂર્ખ શતાનીક મૃગાવતીને ન આપેતા ક્ષત્રી ધર્મ !....લડાઇ, હિંસા, પ્રતિહિંસા, પ્રતિશેાધ, ક્રૂરતા, અત્યાચાર, કત્લેઆમ ! બાળકાને ફૂલના દડાની જેમ આકાશમાં ઉછાળી છૂંદી નાખવાનાં ! સ્ત્રીઓના મૃદુ અયવાને ભ્રષ્ટ કરીને કાપી નાખવાના, એક એક સશક્ત જીવાનને—જે સામે થાય તેને હણી નાખવાના, શરણે આવે એને મૃતપ્રાયઃ કરી નાખવાના ! ચિતારી કલ્પનાપટમાં યુદ્ધનુ ચિત્ર આળેખી રહ્યો. ઘેાડી વારે એ ભયંકર રીતે હસ્યા : “ બિચારી પ્રજા ! અરે, એક રાજાના ગુને એમાં પ્રજા પર જુલમ ! રાંક પ્રજા !” “ રાંક પ્રજા !” ચિતારા પેાતાના પ્રશ્નના પાતે ઉત્તર આપવા લાગ્યા : “ રાંક શા માટે? એણે જ આવા નાલાયક માણુસને રાજા અનાબ્યા, એણે જ રાજાને લડવા માટે સૈનિક, રાજચલાવવા માટે કર્મચારીએ આપ્યા. પ્રજાના જોર
cr
'
