________________
વરકુપાલનું વિઘામડળ અને બીજા લેખે ગ્રન્થ “વસુદેવહિંડીમાંના ગન્ધર્વદત્તા સંભકમાં ચાદત્ત નામને એક વણિકપુત્ર વેપારઅર્થે દૂર દેશાવર જાય છે અને અનેક મુશ્કેલ પ્રવાસે કરે છે. તેમાં ભાડ પક્ષીની વાત આવે છે. એક સાર્થની સાથે મુસાફરી કરતે ચાદર અનેક પ્રદેશો ભારે કષ્ટપૂર્વક વટાવતે કણ નામના જંગલી પ્રદેશમાં આવી પહોંચે છે. ત્યાંના વતની ટેકણ લેકેન વિવિધ માલ આપીને બદલામાં સાથે બકરાં અને ફળ લીધાં પછી ચાત્તની આત્મકથારૂપે જ કથા આગળ ચાલે છે. એમાંથી જરૂરી અવતરણ અહીં આપું –
“પછી સાર્થ સીમાડા ઉપરની તે નદીના કિનારે કિનારે આગળ ચાલ્યો અને અમે અજપથ આગળ પહેઓ ત્યાં વિશ્રામ લઈ આહાર કરીને ભોમિયાની સૂચનાથી આંખે પાટા બાંધીને તથા બકરાઓ ઉપર બેસીને બન્ને બાજુ છિન્ન કટકવાળા ( તદ્દન ઊભા અને સીધાં ચઢાણવાળા) વજકેટિસંસ્થિત પર્વતને અમે વટાવી ગયા. ત્યાં ઠંડા પવનના ઝપાટા શરીરે લાગતાં બકરા ઊભા રહ્યા. એટલે અમે આંખો ખોલી નાખી. સપાટ ભૂમિ ઉપર અમે વિશ્રામ લીધો અને ભોજન કર્યું, એટલે ભોમિયાએ કહ્યું, “બકરાઓને મારી નાખો, ધિરવાળા ચામડાની ભાથડીઓ (ખોળ) કરો, બકરાનું માંસ રાંધીને ખાઓ અને કેડે છરી બાંધીને ભાથડીઓમાં પેસી જાઓ. રત્નદીપમાંથી સારુંડ નામનાં મહાકાય ૫ક્ષીઓ અહીં ચરવાને માટે આવે છે. તેઓ અહીં આવીને વાઘ, રીંછ વગેરેએ મારેલાં પ્રાણીઓનું માંસ ખાય છે, અને માંસને મેટો પિંડ હોય છે તે પિતાના માળામાં લઈ જાય છે. તમને રુધિરવાળી ભાથડીઓમાં બેઠેલા જોઈને “ આ મોટા માંસપિંડ છે ” એમ ધારી તમને ઉપાડીને તે પક્ષીઓ રનદીપમાં લઈ જશે. તેઓ તમને નીચે મૂકે એટલે તમારે છરીવડે ભાથડીઓ ચીરી નાંખવી. પછી તમારે ત્યાંથી રત્ન લેવાં. રત્નદીપમાં જવાનો ઓ ઉપાય છે. રત્ન લીધા પછી વૈતાઢ્યની તળેટીમાં આવેલી સુવર્ણભૂમિમાં અવાય છે. ત્યાંથી વહાણુમાર્ગે પૂર્વ દેશમાં
