________________
સર્વ બાજુએ જ્ય જ્ય નાદ થયો અને રાક્ષસસેચની જેમ સૂર્યનો અસ્ત થયો, આ પ્રકારે આફત દૂર કરીને તે દેવ પણ ચાલ્યો ગયો.
ક્રમશ: બંને સેવ્યોમાં ભંગ યુદ્ધના બે દિવસ તો થઈ ગયા, ત્રીજા દિવસની સવારે શ્રી રામચંદ્રજી અને શ્રી રાવણ- બંનેયના સારભૂત સૈન્યો સર્વ પ્રકારના બળથી યુદ્ધ કરવાને માટે રણાંગણમાં આવી પહોંચ્યા. પછીથી યમના દાંતની જેમ સ્કુરાયમાન અસ્ત્રોથી ભયંકર, અકાળે આરંભાયેલ પ્રલયકાળનાં સંવર્ત મેઘ જેવો મહાસંગ્રામ તેઓની વચ્ચે પ્રવર્યો, મધ્યાહ્ન કાળના તાપથી સંતપ્ત વરાહો જેમ તળાવડીને ક્ષોભ પમાડે તેમ ક્રોધે ભરાએલા રાક્ષસોએ વાનરોની સેનાને સુબ્ધ કરી નાંખી. પોતાના સૈન્યની ભગ્નપ્રાય: દશાને જોઈને સુગ્રીવ આદિ મહાપરાક્રમી વાનરસુભટો, યોગિઓ જેમ બીજા શરીરમાં પેસે તેમ રાક્ષસસૈન્યોમાં પેઠા. આથી ગરુડોથી સર્પોની જેમ અને જળથી કાચા ઘડાઓની જેમ, તે કપીશ્વરોથી આક્રાંત થયેલા રાક્ષસો પણ ભાગી ગયા.
શ્રી રાવણની સામે શ્રી બિભીષણ યુદ્ધમાં રાક્ષસોના ભંગથી સંકુદ્ધ થયેલ અને પોતાના મહારથના પ્રચારથી જાણે પૃથ્વીને ફાડતા હોય તેમ શ્રી રાવણ સ્વયં યુદ્ધમાં દોડ્યા. દાવાનળની જેમ વેગથી પ્રસરતા અને બળવાન એવા તે શ્રી રાવણની આગળ કપિવીરોમાંથી કોઈ એક મુહૂર્ત જેટલો વખત પણ ટક્યો નહિ. આથી શ્રી રામચંદ્રજી પોતે જ શ્રી રાવણની સાથે યુદ્ધ કરવાને ચાલ્યા, એટલે શ્રી બિભીષણે તેમને વિનયપૂર્વક નિષેધ્યા અને પોતે ક્ષણવારમાં યુદ્ધભૂમિમાં આવીને શ્રી રાવણને રૂંધ્યાં. એટલે ભાઈ સામે ભાઈ આવીને ઉભા રહા.
પોતાની સાથે યુદ્ધ કરવાને માટે આવેલા પોતાના ભાઈ શ્રી ૮ બિભીષણને શ્રી રાવણે કહયું કે,
તે રાવતોડવઢઢે રે, a fશ્રતોડ હિમrsળ છે ? कुद्धस्य मम येनाजौ, क्षिप्तः कवलवन्मुखे ॥१॥
અમોધ વિજયાશક્તિ શ્રી લક્ષ્મણ મૂર્છા અને જાગૃતિ...૩
