________________
..લંકા વિજય... ભાગ-૪
યુદ્ધભૂમિનાં ત્રાસદાયક વિવિધ સ્વરૂપો રાત્રિ વીતી અને પ્રભાતકાળ થયો એટલે પાછી એની એ યુદ્ધની સંહારપ્રવૃત્તિ શરૂ થઈ ગઈ. રાત્રિ વિત્યા છતાં સૂર્યોદય પહેલાં સૂર્યની સામે દાનવોની જેમ, શ્રી રામચંદ્રજીના સૈન્યની સાથે યુદ્ધ કરવાને માટે રાક્ષસ યોદ્ધાઓ આવી ઉભા રહ્યા. સૈન્યની મધ્યમાં શ્રી રાવણ, ભૂમધ્યમાં મેરુ પર્વત જેવા લાગતા હતા. પછી હાથી જોડેલા છે જેને એવા રથમાં આરુઢ થઈને શ્રી રાવણ રણકર્મને માટે ચાલ્યા. તત્કાળ પોતાની અરૂણ બનેલી દૃષ્ટિથી પણ શત્રુઓને બાળતા હોય તેમ, વિવિધ અસ્ત્રો ધારણ કરતા શ્રી રાવણ યમરાજથી ભયંકર ભાસવા લાગ્યા. એ રીતે પોતાના પ્રત્યેક સેનાનાયકને જોતા અને શત્રુઓને તણખલા તુલ્ય માનતા ઈન્દ્ર જેવા શ્રી રાવણ રણભૂમિમાં આવ્યા. શ્રી રામચંદ્રજીના તે મહાપરાક્રમી સેનાનાયકો પણ મૈત્યોની સાથે આકાશમાંથી દેવતાઓ દ્વારા જોવાતા યુદ્ધને માટે આવી ઉભા રહી.
યુદ્ધ ભયંકર રીતે ચાલ્યું. યુદ્ધભૂમિ ત્રાસદાયક વિવિધ સ્વરૂપો ધારણ કરતી હોય તેવી દેખાવા લાગી. ક્ષણવારમાં કોઈ ઠેકાણે ઉછળતા રૂધિરજળથી સમરાંગણ વદીવાળું હોય તેવું દેખાવા લાગ્યું. કોઈ ઠેકાણે પડેલા હાથીઓથી સમરાંગણ ઉંચા પર્વતોવાળું હોય તેવું દેખાવા લાગ્યું. કોઈ ઠેકાણે રથમાંથી ખરી પડેલ કાષ્ટના મકરોથી સમરાંગણ મોટા મગરવાળું હોય તેવું દેખાવા લાગ્યું અને કોઈ ઠેકાણે અર્ધભગ્ન થએલા મહારથોથી સમરાંગણ જાણે દાંતાળુ હોય તેવું દેખાવા લાગ્યું અને કોઈ ઠેકાણે નાચતાં વડોથી સમરાંગણ નૃત્યસ્થાન હોય તેવું દેખાવા લાગ્યું. પણ આમાં આશ્ચર્ય પામવા જેવું કાંઈ નથી કારણકે લડનારા જેવા તેવા નથી !
સન્માર્ગે જતાં રોકનાર, કુળકલંક ગણાય ક્ષત્રિયો યુદ્ધને ધર્મ માને છે, જીતે તો જયશ્રી અને હારે તો દેવાંગના મળે, એમ માને છે. યુદ્ધમાં જતાં પતિને કે પુત્રને, પત્ની કે
