________________
.....લંક વિજય.. ભ૮-૪
જ્યારે આવી દલીલોની વાત આવી રીતે ચાલતી હોય, ત્યારે તો કોઈએ પણ અડધું સાંભળીને ઉઠવું જોઈએ નહિ; કારણકે જો ઇતર શાસનના અનુયાયીઓની દલીલો જ મગજમાં ભરાઈ જાય અને ખુલાસા ન થઈ જાય, તો પરિણામ ઉંધુ આવે. પરમ ઉપકારી શ્રી હરિભદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજે આ અને બીજી કુયુક્તિઓના ઘણા જ ખુલાસાઓ આપ્યાં છે અને તે આપણે જોઈશું. એ ખુલાસાઓ જાણ્યા પછી યોગ્ય આત્માનાં હદયમાંથી તો એ શલ્ય નીકળી જ જશે કે જેણે જે ન ભોગવ્યું હોય તેનો ત્યાગ કરે તો તેનું પતન જ થાય અને સાધુસંસ્થાને તે બગાડે જ !'
વિષયસંગોના અનુભવપૂર્વક યુવાનવય વ્યતીત કરી
ચૂકેલાને દીક્ષા દેવામાં લાભ જણાવતી વિરોધી દલીલ
પણ આપણે, પરમઉપકારી શ્રી હરિભદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાએ રજૂ કરેલી કુમતવાદીઓની યુક્તિઓ પહેલા જોઈ લઈએ. બાળદીક્ષાનો વિરોધ કરતાં અને વિષયભોગો ભોગવી લીધા પછી જ દીક્ષા આપવી તે યોગ્ય છે.' એવા મિથ્યામતનું પ્રતિપાદન કરતાં, કુમતવાદીઓ કહે છે કે “વિષયસંગોનો અનુભવ કરવાપૂર્વક યૌવનવયને લંઘી ચૂકેલાઓ, વિષયના સંગોનો અનુભવ કરી ચૂકેલા હોવાથી, લીધેલી પ્રવ્રજ્યાને સુખપૂર્વક પાળી શકે છે, કારણકે તેઓ વિષયોના આલંબનરૂપ કૌતુકથી નિવૃત્ત થયેલા હોય છે. નહિતર નિમિત્ત કારણના હેતુઓમાં સઘળી વૃત્તિઓનું દર્શન થાય છે. આ કથન મુજબ યુવાવસ્થામાં કારણોનો સદ્ભાવ હોવાથી વિષયના આલંબનભૂત કૌતુકો તરફ આત્માની વૃત્તિ ઢળી જાય છે. નિમિત્તકારણ મળતાં વિષયભોગની વૃત્તિ દર્શન દે છે અને તેથી વિષયસંગોના અનુભવપૂર્વક યૌવનને ઉલ્લંઘી ચૂકેલાને દીક્ષા અપાય તો સુખપૂર્વક તેનું પાલન કરી શકે. કારણકે વિષયસંગોના અનુભવપૂર્વક સર્વ પ્રયોજનોમા અશકનીય થાય છે.”
કહેવાનો ઈરાદો એ છે કે “વિષયસંગો અનુભવ્યા હોય તેને ૩) વિષયોપભોગ પ્રત્યે ખેંચાવાનો ભય રહેતો નથી, પણ બીનઅનુભવી હોય