________________
૨૩૪
..લંકા વિજય.... ભાગ-૪
વિનાનો નથી હોતો. આ રીતે જોતા ‘ઘન્ય વય: પ્રમાણ આઠ વર્ષનું છે’ એમ કહેવાથી બંનેય મતોનું કથન થઈ જ જાય છે.
આઠ વર્ષની શરીરાવસ્થાએ દીક્ષા તે અપવાદમાર્ગ નથી પણ રાજમાર્ગ છે જઘન્યથી શરીરાવસ્થા આઠ વર્ષની થાય ત્યાંથી તે ઉત્કૃષ્ટથી અત્યન્ત વૃદ્ધાવસ્થા થાય ત્યાં સુધી, એટલે કે અત્યંત વૃદ્ધાવસ્થા પહેલાની શરીરાવસ્થા સુધી વયની અપેક્ષાએ દીક્ષાની લાયકાત શ્રી જિજ્ઞેશ્વરદેવોએ ફરમાવી છે. આ વાત ફરમાવવા સાથે એ વાત પણ ફરમાવી છે કે “આઠ વર્ષની શરીરાવસ્થા થાય તે પહેલાં જો દીક્ષા આપવામાં આવે, તો તે બાળક પરિભવનું ભાન થાય છે. તેમજ આઠ વર્ષની શરીરાવસ્થા થાય તે પહેલાં બાળકોને ચારિત્રનાં પરિણામ પણ બહુધા થતા નથી.”
આથી તમે સમજી શકશો કે આઠ વર્ષની શરીરાવસ્થા થયા બાદ, યોગ્ય આત્માને દીક્ષા આપવી તે અપવાદમાર્ગ નથી, પણ રાજમાર્ગ છે. આ વસ્તુ કોઈ વિશિષ્ટ આત્મા પૂરતી અગર કોઈ વિશિષ્ટ ક્ષેત્ર કે કોઈ વિશિષ્ટ કાળ પૂરતી છે, એમ પણ નથી. પરંતુ જ્યાં જ્યાં જ્યારે જ્યારે શાસનની હયાતિ હોય, ત્યાં ત્યાં ત્યારે ત્યારે દરેક યોગ્ય આત્માને તેની શરીરાવસ્થા આઠ વર્ષની થયા બાદ રાજમાર્ગ તરીકે દીક્ષા આપી શકાય છે. અપવાદમાર્ગે તો શરીરાવસ્થા આઠ વર્ષની થતા પહેલા પણ દીક્ષા આપી શકાય છે.”
વય:પ્રમાણ સંબંધી સ્પષ્ટીકરણ કર્યા બાદ, પરમ ઉપકારી શ્રી હરિભદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજે, બાળદીક્ષા સામેના વિરોધો દર્શાવીને, તે વિરોધો ઈ રીતે અયથાર્થ છે, તે પણ દર્શાવ્યું છે. પહેલા તેઓશ્રીએ વિરોધ કરનારાઓની યુક્તિઓ રજુ કરી છે અને પછીથી તેનું ખંડન કર્યું છે.
તેઓશ્રી ફરમાવે છે કે કેટલાકો બાળદીક્ષાને માનતા જ નથી અને એથી કહે છે કે “તમે આઠ વર્ષના બાળકોને ચારિત્ર માટે યોગ્ય
