________________
શાત્ત અને ધ્યાનપરાયણ શ્રી રાવણને ગ્રહણ
કરવાની શ્રી રામચંદ્રજીની તા છે પણ જોવાનું એ છે કે શ્રી રામચંદ્રજી શો જવાબ દે છે? અને શ્રી રામચંદ્રજી સુગ્રીવને એ વાતમાં સંમત થાય છે કે નહિ ? ઉત્તમ પુરુષોની ઉત્તમતા, ન્યાયપરાયણતા ક્યારે પણ ખસતી નથી. આકરી કસોટીના પ્રસંગોમાં પણ ઉત્તમ આત્માઓ, નીતિને તજવાનું પસંદ કરતા નથી. પ્રલોભનોથી લલચાઈને અગર પોતાને આફતો વેઠવી પડશે, એથી ગભરાઈને, ઉત્તમ આત્માઓ પોતાની ઉત્તમતાને વેગળી મૂકનારા હોતા નથી. અનીતિની ભાવના એ આત્માઓમાં ઉત્પન્ન થઈને એમને ચળવિચળ કરતી નથી. આ વસ્તુ અહીં પ્રત્યક્ષ થાય છે.
આ પ્રસંગને અંગે કલિકાલસર્વજ્ઞ આચાર્ય ભગવાન શ્રીમદ્ હેમચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા ફરમાવે છે કે :
“સ્મત્વા બ્રોડબુવાવૈવં, શક્તિ ધ્યાનપરાયણમ્ ? doથું હુમ, ન ઢë સ $છની ર”
શ્રી રાવણ બહુરૂપિણી વિદ્યાને જેટલામાં સાધી ન લે તેટલામાં તે સાધ્ય છે. એવું સુગ્રીવનું કથન સાંભળીને શ્રી રામચંદ્રજીએ પણ સ્મિત કરીને એમ કહ્યું કે, 'શાન્ત અને ધ્યાનપરાયણ એવા શ્રી રાવણને હું કેમ ગ્રહણ કરું? કરકે હું તેના જેવો છળવાળો નથી જ.”
આ સ્થિતિમાં પણ શ્રી રામચંદ્રજી છળ કરવાને તૈયાર થતા નથી. શ્રી રાવણને શાન્ત અને ધ્યાનપરાયણ દશામાં ગ્રહણ કરવાની, તેઓની લેશ પણ ભાવના થતી નથી. આ વસ્તુ જેમ તેમની શૂરવીરતાને સૂચવે છે, તેમ તેમના આત્માની ઉત્તમતાને પણ સૂચવે છે.
શ્રી રાવણની ધ્યાનપરાયણતા શ્રી રામચંદ્રજીએ તો ના પાડી, એટલે સુગ્રીવથી કાંઈ બોલાયું 6 નહિ, પણ અંગદાદિથી રહેવાયું નહિ. કેટલાક માણસો એવા હોય છે કે : આવા પ્રસંગે એમને એમ થાય કે એ તો મોટા માણસ તો ના પાડે, પણ ૨૭
Pિ વિષયાધીન પણ રાવણ પ્રભુભક્તિમાં એકાકાર.૫
