________________
૧૦૨
2-cō
લંકા વિજય.
તેના હૈયામાંની કારમી આસક્તિ નાશ પામે અને ઉપાદેયને પ્રાપ્ત કરવાની, આચરવાની ભાવના થાય. જેના હૈયામાં વીતરાગ ધારણ કરાય તે વીતરાગતાનો અર્થી બને. શ્રી વીતરાગ પરમાત્મા જેની આંખોથી જોવાય એ પુણ્યશાળી અને શ્રી વીતરાગ પરમાત્માને જોઈને જે હૈયામાં ધારણ કરે તો તે મહાપુણ્યશાળી. જેના હૈયામાં વીતરાગ નહિ તે જૈન નહિ. ખરેખર, એ સાચા જૈનની આંખો અને એ હૃદય ધન્ય જ છે, કે જે આંખોથી શ્રી વીતરાગ પરમાત્મા જોવાય છે અને જે હૃદયમાં શ્રી વીતરાગ પરમાત્માને ધારણ કરાય છે.
ક્રિયાઓના ભાવને સમજતા શીખો
શ્રી રાવણે શ્રી શાન્તિનાથ ભગવાનની કરેલી સ્તુતિના પાંચમા શ્લોકનો ભાવ એ છે કે “હે દેવ ! આપના પાદના ચરણસ્પર્શથી પણ લોક નિર્મળ થાય છે શું સ્પર્શવેધી રસથી લોઢું પણ સોનું થતું નથી ? અર્થાત્ થાય છે.” શ્રી વીતરાગ પરમાત્માના પાદનો સ્પર્શ કરે, પણ રાગ ન છોડે એને શ્રી વીતરાગ શું કરે ? સ્પર્શ શ્રી વીતરાગદેવનો કરે અને મિત્રાચારી રાગની કરે તો એને શુદ્ધ કરવા ધારે તો પણ શુદ્ધ કરે શી રીતે ? હૃદયશુદ્ધિ હોય તો સ્પર્શ કામ કરે. પ્રભુના સ્પર્શથી નિર્મળતા આવે, પણ મેળવવી હોય તો ને ? પહેલેથી જ હૈયાને પેક કરીને આવે તો શું થાય ? એને નિર્મળતા પ્રાપ્ત થાય ? નહિ જ. સ્પર્શથી નિર્મળતા થાય, પણ ઇચ્છા જ જુદી હોય તો શું થાય ? પછી કહો કે‘વર્ષોથી સ્પર્શ કરીએ છીએ પણ કાંઈ વળ્યું નહિ.’ એ ચાલે ? નહિ જ. વર્ષોથી સ્પર્શ કઈ રીતે કર્યો એ કદિ વિચાર્યું છે ?
“એકેકું ડગલું ભરે, શત્રુંજય સમો જેહ,
ઋષભ કહે ભવક્રોડનાં, કર્મ ખપાવે તેહ.”
ડગલે ડગલે કર્મ ખપે, પણ એ ડગલું કેવું ? એ ડગલા પાછળ હૃદયનો ઉલ્લાસ કેવો ? સાંજે ગાડીમાં બેસે, સવારે ઉતરે, આ ઉપર ચઢે, ઝટ ઉતરે, ખાય કે તરત ગાડી પકડે એણે તીર્થનું ચિંતવન કર્યું
