________________
ઉન્મત્ત બનાવે એવા સંસર્ગમાં રહેનારાઓ, કામ ઉપર જીત મેળવ્યાની અને મેળવવાની વાતો કરે ત્યારે સમજ્યું કે, ‘એ વાતો પોતાની ભયંકર દશાને છૂપી રાખવા માટે કરાય છે !' આથી એવી એવી વાતોમાં નહિ ફસાતાં કામની દુતા સમજી, જેમ બને તેમ સ્વચ્છ, સુંદર અને પવિત્ર વાતાવરણમાં રહેવાનો પ્રયત્ન કરવો, એ જ સૌ કોઈને માટે એકાંતે હિતાવહ છે.
કામાવેશમાં બળવાન પણ નિર્બળ બની જાય છે
બીજા આંતરશત્રુઓની સહાયથી રહિત એવો એકલો કામરૂપ શત્રુ પણ ભયંકર છે, દુય છે, કારણકે, એને આધીન બનેલો આત્મા તે સમયે સ્વ-પરના વિવેકને પણ કેટલીક વાર ભૂલી જાય છે. એવા સમયે પરનારીની સાથે રમવાની ઇચ્છા જો પ્રબળપણાને ધારણ કરે અગર પરપુરુષ માટે સ્ત્રીને એવી ઇચ્છા થાય, તો પરિણામ ઘણું જ ખરાબ આવે. એ દેખીતી વાત છે. સંપૂર્ણ બ્રહ્મચર્યનું પાલન નહિ કરી શકનાર આત્માએ સ્વસ્ત્રીને વિષે તો જરૂર સંતોષી બનવું જોઈએ સ્વસ્ત્રીને વિષે કામાન્ધ બની જવું જોઈએ નહિ, ત્યાં પરસ્ત્રી સાથે રમવાની ઇચ્છા થાય, એ આત્માની ભયંકર રીતે ખાનાખરાબી કરે, તે સ્વાભાવિક જ છે. એવી દશામાં બળીયા પણ નિર્બળ બની જાય છે. અને વધારે દુ:ખમાં ડૂબી જાય છે. આથી તો શ્રી બિભીષણ કુળપ્રધાનોને એ જ વાત કરી રહ્યા છે કે “ખરેખર, કામ તો એકલો પણ દુર્જય છે. તો પછી એને પરનારીની સાથે રમવાની ઇચ્છાની સહાય મળી જાય, એટલે તો પૂછવું જ શું ? તે કારણથી આથી આરંભીને આપણી લંકાપુરીના સ્વામી બળવાન છતાં પણ તરત જ મોટા દુ:ખના સાગરમાં અત્યન્તપણે પડશે.’
સારી, સાચી અને હિતકર વાત બધાયને ન રુચે આ રીતે શ્રી બિભીષણે જ્યારે કુળપ્રધાનોને બોલાવીને કહ્યું, એટલે તે મંત્રીઓએ કહ્યું કે “અમે તો નામના જ મંત્રીઓ છીએ. તમે જ ખરેખરા મંત્રી છો. કારણકે તમારામાં આવી દૂરદર્શિતા છે, પણ સ્વામી કેવળ કામવશ જ બન્યા છે. એટલે શ્રેષ્ઠ પણ વિચાર, મિથ્યાદૃષ્ટિ નને વિષે જૈનધર્મનો કરેલો ઉપદેશ જેમ નિષ્ફળ જાય તેમ અિિચત્કર નિવડે તે સ્વાભાવિક છે.”
(૨૭૫
મોક્ષમાર્ગ ઉપર આક્રમણ એ ઘર્માત્માઓ માટે કસોટી...૧૧