________________
૯૦
...સત૮-અયહરણ......ભ૮૮-૩
समन्तात् तस्य सामन्ताः, उत्थाय सपढ़ातयः । स्त्रीसैन्यं तदुपढ़ोतुं, प्रावति महाभुजाः । रामभदो भुजस्तंभेनेभस्तंभमथोच्चकैः । समुत्पाट्यायुधीकृत्य, तान् समंतादपातयत् । तेन सामंतभंगेना-तिवीर्यः कुपितो भृशम् । रणाय स्वयमुत्तस्थे, खड्गमाकृष्य भीषणम् । अथ तत् खड्गमाच्छिद्य, लक्ष्मणस्तत्क्षणाद्यपि । तमाचकर्ष केशेषु, तद्वस्त्रेण बबंध च ॥"
“અતિવીર્ય રાજાએ આજ્ઞા કરી કે 'આ સ્ત્રીઓને મજબૂતપણે ગળેથી પકડીને દાસીઓની જેમ નગરની બહાર કાઢી મૂકો !' અતિવીર્યની આ આજ્ઞાથી તેના મહાપરાક્રમી સામંતો, ચારે બાજુઓથી પોતાના સૈનિકો સાથે ઊભા થઈને, તે સ્ત્રી સૈન્યને ઉપદ્રવ કરવા માંડ્યા. આ રીતે ઉપદ્રવ કરવાથી શ્રી રામચંદ્રજીએ પોતાની ભુજારૂપ સ્તંભ દ્વારા જોરથી હાથીને બાંધવાના આલાનÚભ ને ઉખેડી નાંખ્યો અને તે જ સ્તંભને શસ્ત્રરૂપ બનાવી અતિવીર્યના તે સામંતોને ચારે બાજુથી ભૂમિ ચાટતા કરી દીધા. પોતાના સામંતોની આ દશા થવાથી અતિવીર્ય રાજા ખૂબ ખિજાઈ ગયો અને પોતાની ભીષણ તલવારને મ્યાનમાંથી બહાર કાઢીને પોતે જ યુદ્ધ કરવા માટે ઉઠ્યો. આ પછી શ્રી લક્ષ્મણજીએ તરત જ તેની તલવાર ઝૂંટવી લઈને, તેના વાળ પકડીને તેને ખેંચ્યો. તેના જ વસ્ત્રથી તેને બાંધ્યો.
જોયું, થોડી ક્ષણો પહેલાં અહંકારથી ન બોલવાનું બોલનારની શી દશા થઈ ? હવે નરવ્યાધ્ર શ્રી લક્ષ્મણજી, તે અતિવીર્યને, વાઘ જેમ મૃગલાને પકડીને લઈ જાય તેમ લઈ ચાલ્યા. અને લોકો અધિક ત્રાસથી ચપળ નેત્રોવાળા થઈને જોતા રહ્યા. પરંતુ શ્રીમતી સીતાજીને દયા ઉપજી, કરૂણાળુ એવાં તેમણે શ્રી લક્ષ્મણની પાસેથી અતિવીર્ય રાજાને છોડાવ્યો. શ્રી લક્ષ્મણજીએ પણ છોડતાં છોડતાં અતિવીર્ય રાજાની પાસે ભારતની સેવા કરવાનું કબુલ કરાવ્યું અને તેને છોડી ઘધો.
