________________
..સં૮૮-અહિરણ....ભ૮-૩
દ્વારપાળે અંદર જઈને આ ખબર શ્રી અતિવીર્ય રાજાને સંભળાવ્યા અને એ સાંભળતાની સાથે જ અહંકારથી તે ગાજી ઉક્યો હોય તેમ બોલ્યો કે, શ્રી મહીધર રાજા પોતે આવ્યો નહિ, તે કારણથી એવા બહ્માની અને મરવાને ઇચ્છતા તેના સૈન્યથી સર્યું અને
जेष्याम्येकोऽपि भरतं, सहायाः किं ममापि हि । निर्वास्यतां द्रुतमिदं, तस्सैन्यमयशस्करम् ।।
મારો અપયશ કરનારા તેના સૈન્યને એકદમ પાછું કાઢી મૂકો ! મારે વળી સહાયકોની શી જરૂર છે? હું એકલો પણ શ્રી ભરતને જીતીશ.” | વિચારો, અહંકારમાં ડૂબેલા આત્માઓ કેવા વિચિત્ર બને છે? હું
એકલો પણ ભરતને જીતીશ.' આવું બોલાય છે. તો પછી પહેલાં દૂત મોકલીને સહાય માટે મહીધર રાજાને તેડાવવાની શી જરૂર હતી ? પરંતુ નહિ, આ તો આવેશમાં બોલાય છે અને તેથી જ એકની જોડે વિગ્રહ ઊભો છે, ત્યાં મહીધર રાજાને મારવાની ઈચ્છાવાળો કહે છે, એટલે કે આવી રીતે પોતે નહીં આવતાં સહાય માટે સૈન્ય મોકલ્યું એથી ચીડાઈને એમ જણાવવા ઈચ્છે કે, “મારા ખોફના ભોગે થએલા મહીધર રાજાને હું મારી નાંખીશ, અહંકારમાં અંધ આદમી વિવેક-વિચારને ભૂલી જાય છે.
જો તેનામાં અત્યારે વિવેક હોત, તો એ આવું ન બોલત. મહીધર રાજા જાતે કેમ ન આવ્યા ? તેનું કારણ પૂછત, પછી પણ સૈન્યનો ઉપયોગ કરવાનો નિર્ણય કરત અને જીત મેળવ્યા બાદ મહીધર રાજાને જે કરવું હોત તે કરત. આવી વિવેકહીનતાનું પરિણામ તો એ આવે કે સામો રાજા દુશ્મન સાથે મળી જાય એટલે દુશ્મનનું બળ બેવડાય. કારણકે સામો રાજા પણ સમજે કે આ જીત્યો તો આપણને માર્યા વિના છોડશે નહીં.
એટલે અહંકાર જેમ આત્મનાશક અવગુણ છે. તેમ વ્યવહારમાં પણ હિતઘાતક છે, દરેકે પોતાનાથી વધુ સામગ્રી સંપત્તનો