________________
જગત્પ્રભુ કહે છે કે ઃ આ જગતમાં જે જે મનુષ્યો જીવન વ્યતીત કરી રહ્યા છે, તેમણે પોતાના જીવનનો મર્મ સમજી લેવો જોઈએ. સામાન્ય પ્રકારનાં જીવજંતુની જેમ માણસે જેમ તેમ જીવન જીવી જવાનું નથી, બલ્કે જીવનને ઉચ્ચતમ આદર્શો સાથે જીવવાનું છે. માનવીનું જીવન કર્મ સાથે સંકળાયેલું છે. જ્યાં જીવન છે, ત્યાં કર્મ છે.
માણસ કર્મથી અલિપ્ત રહી શકતો નથી.
તેથી તેની ફરજ છે કે તેણે પોતાનાં કર્મ કર્યે જવા. પણ કયા કર્મ કરવાં ? કેવાં કર્મ કરવાં?
જગત્પ્રભુ આ અંગે વિશદ્ છણાવટ કરતાં કહે છે કે મનુષ્યોએ
સદા સર્વદા છ આવશ્યક કર્મો કરવાં જોઈએ.
તે ષડ્ આવશ્યક કર્મો ક્યાં છે ?
દેવ પૂજા, ગુરુ ઉપાસના, સ્વાધ્યાય, સંયમ, તપ, અને દાન. આ ષડ્ આવશ્યક કર્મો જાણવા.
વળી જગત્પ્રભુ યજ્ઞ અંગે કહે છે કે,
માતૃપૂજા વગેરે પાંચ યશો સુભાવથી કરવા જોઈએ. માતૃપૂજા, પિતૃપૂજા, અતિથિપૂજા, દેવપૂજા, ગુરુપૂજા. આ પાંચ યજ્ઞો છે.
અહીં ‘સુભાવ’ શબ્દ પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે.
માત્ર કરવા ખાતર કોઈ કાર્ય કરવાનું નથી, પણ ભાવના સહિત કરવાનું છે. ભાવના ઉત્તમ હશે, તો કર્મનું ફળ પણ ઉત્તમ પ્રાપ્ત થશે. તેથી સારો - ઉત્તમ ભાવ હોય ને આવા સુભાવ વડે જો તે કર્મ સાથે જોડાય તો તેણે કરેલા આ કર્મનું ઉત્તમ ફળ તેને પ્રાપ્ત થાય.
सर्वत्र सर्वजीवानां, रक्षा पुण्येश्वराद् भवेत् ।
सर्वत्र सर्वजीवानां, दुखं पापयमाद् भवेत् ॥ २२ ॥
જીવન હોય એટલે મનુષ્યને જીવનના રક્ષણની ભાવના પણ જન્મે. કારણ કે જીવન ગમે તેમ વેડફી દેવા કે ગમે તે રીતે નષ્ટ કરવા માટે ધારણ કરવાનું નથી.
અહીં જગત્પ્રભુ કહે છે કે ઃ પુણ્ય એ જ ઈશ્વર છે. ઃ પુણ્ય દ્વારા જ સર્વ જીવોની રક્ષા થાય છે. સર્વત્ર અને સદૈવ એના જીવનની સુરક્ષા થાય છે !
૨૧
